Dit bericht verscheen bij de Wereld Morgen
Door Line de Witte
Zullen de EU-lidstaten het klimaat en ons gezond leefmilieu opnieuw opofferen ten koste van de belangen van het grote geld en hun lobby’s? Het antwoord daarop krijgen we op 14 maart. Dan zal het Europees Parlement beslissen over de toekomst van een nieuw handelsverdrag tussen de EU en de VS. Het bleef bij ons onder de radar, maar terwijl overal in Europa jongeren zich mobiliseren voor het klimaat zet de Europese Unie het fel gecontesteerde project ‘TTIP’ terug op de agenda.
Een aantal jaar geleden schreef ik een boek over de vrijhandelsverdragen CETA en TTIP en de gevaren ervan. Officieel werd TTIP doodverklaard, maar ik zei daarover in de conclusie van mijn boek: “We zullen onze ogen en oren moeten openhouden voor wat volgt. Ongeacht onder welke naam en wanneer het debat weer oplaait. Maar oplaaien zal het.” En dat lijkt nu effectief het geval.
TTIP, terug van nooit weggeweest
Wie herinnert zich TTIP nog? Drie jaar geleden was er veel te doen om het allesomvattende vrijhandelsakkoord tussen de EU en de VS. De quasi eenmaking tussen de Europese en Noord-Amerikaanse markt zou er voor zorgen dat normen rond arbeid, milieu, voedselveiligheid en werkomstandigheden zouden verlagen. Een totale aanslag op ons welzijn, en daarom was het verzet ertegen grootschalig, ook bij ons in België.
Drie miljoen Europeanen tekenden de petitie tegen TTIP. Honderdduizenden mensen kwamen op straat. Steden en gemeenten verklaarden zich TTIP-vrij. Van milieuactivist tot feminist, van landbouwer over vakbondsafgevaardigde tot wakkere burger, het verzet tegen TTIP was ongezien. Door het succesvolle protest werd TTIP zelfs helemaal dood verklaard. Maar niet voor lang.
Hoewel het weinig pers heeft gehaald en je er onze politici niet over hoorde spreken, zijn er sinds juli 2018 opnieuw onderhandelingen gestart tussen Europese Commissie Voorzitter Juncker en de Noord-Amerikaanse President Trump. De EU was als de dood voor een ontketening van een handelsoorlog met de VS. Als zoenoffer met Trump, heeft Juncker toen al toegevingen gedaan: de Europese import van Noord-Amerikaanse soja steeg sindsdien met 112 procent, en de EU werd grote afnemer van Noord-Amerikaans vloeibaar gas, gewonnen uit sterk vervuilend schaliegas. De bedoeling is om dit elan verder te zetten en tot een nieuw soort van handelsverdrag te komen.
Voor die eerste onderhandelingen keek de Europese Commissie opnieuw uitvoerig naar het bedrijfsleven. Maar liefst 90 procent van de gesprekken vonden plaats met bedrijven zoals de farmaceutische gigant Eli Lily en het Duitse Volkswagen. Vijf gesprekken werden er gehouden met vakbonden, milieu- en consumentengroepen. Het is tekenend voor de uitkomst van de gesprekken en helemaal in de lijn met het onterecht doodverklaarde TTIP. Het lijkt een TTIP-light, een achterpoortje op TTIP toch binnen te halen.
Weg met de regels die de winsten belemmeren
Waarover gaat het dan? De Commissie wil onderhandelingen met de VS starten op het gebied van “regelgevende samenwerking”. Vrijhandelsverdragen gaan al lang niet meer over handel in de strikte zin van het woord. Het doel is om handelsbelemmeringen weg te werken. Voor multinationals zijn dit regels die de winsten belemmeren. En heel vaak is dat nu net de regelgeving die ertoe dient om mens en milieu te beschermen. En laat dit nu ook net de kern van de TTIP zijn, waartegen zoveel protest ontstond.
Lees verder bij de Wereld Morgen
