Zin en doel van de sociale driegeleding, of de maatschappelijke drieledigheid, is om niet meer alle maatschappelijke vraagstukken over één kam te scheren. Cultuur, recht en economie hebben ieder hun eigen logica en daarmee een eigen wijze van organisatie. Dit vereist een hoge mate van autonomie voor ieder van deze drie gebieden afzonderlijk. Het gehele concept van de eenheidsstaat zoals we die tegenwoordig kennen komt door de driegeleding op de helling te staan.
Deze maatschappelijke drieledigheid sociale driegeleding onderscheidt binnen de samenleving drie gebieden:
Het culturele leven
Cultuur bestaat bij de gratie van vrijheid. Niet van de een of andere nationale vrijheid, maar vrijheid in individuele zin. Dit is het gebied waarin de individuele mens zich ontwikkelt en vaardigheden oefent of uitoefent. In dit geestesleven (culturele leven) is vrijheid noodzakelijk om ontwikkeling mogelijk te maken.
Een ieder staat het vrij om zich los van iedere groepsbinding op te stellen, om een culturele grensoverschrijder te zijn. In deze zin: ieder mens is een minderheid.
In dit gebied kunnen beslissingen alleen in individuele vrijheid genomen worden.
In het culturele leven voert besluitvorming vanuit het meerderheidsprincipe tot dictatuur (bv. bij onderwijs, gezondheidszorg, wetenschap). In dit gebied heeft de staat niets te zoeken!
Het economische leven
Het gebied waarin mensen zorgen voor elkaars behoeften; dit is het gebied van de economie. Hier is samenwerking gevraagd, voortkomende uit het inzicht dat de een aangewezen is op de inbreng van de ander, het broederschapsprincipe. Hier geldt: ieder mens is de mensheid.
In het economische leven moeten, binnen de door het rechtsleven gestelde voorwaarden, besluiten worden genomen op basis van kennis en vakbekwaamheid en niet op basis van een meerderheid.
Op langere termijn heeft de staat hier niets te zoeken.
Het rechtsleven
Naast culturele en economische beslissingen zijn er ook nog zaken waartoe, op basis van het meerderheidsprincipe, besloten dient te worden. Dit is bij uitstek het rechtsgebied waar zekerheidsvraagstukken zoals bijvoorbeeld arbeidsrecht en consumentenbescherming onder vallen. Het gebied waarin mensen samenleven en wetten en regels vormen; dit is het gebied van het rechtsleven waar gelijkheid moet gelden. Dit is het gebied waar elk mondig mens een stem heeft en alle stemmen even zwaar wegen.
Gelijkheid zou het heersende principe in het rechtsleven moeten zijn. Dit is het eigenlijke werkingsgebied van de staat en daarmee van de democratische besluitvorming.
Deze drie gebieden zouden in de samenleving op eigen benen moeten staan, dat wil zeggen dat in ieder gebied het eigen principe (respectievelijk vrijheid, gelijkheid en broederschap) nageleefd wordt.
Het is de taak van het democratisch vormgegeven rechtsleven om de zelfstandigheid van deze drie gebieden door wetgeving te beschermen en te bewaken.
Een uitgebreid artikel over deze maatschappelijke drieledigheid vindt u hier op Wakkermens.
Zie ook hier, over de noodzaak van vrijheid van onderwijs.
