Dit artikel verscheen bij Novini
De laatste maanden zien we in verschillende landen in West-Europa dezelfde tendensen opduiken. Mensen raken gefrustreerd over de politiek en gaan de straat op. Van allerlei kleine acties en manifestaties tot grotere betogingen. Er zijn twee grondstromingen te zien, die elk vanuit een eigen achtergrond in opstand komen.
Enerzijds heb je de groei van identitaire bewegingen in West-Europa. Van Generation Identitaire in Frankrijk en de Identitäre Bewegung Österreich, tot Schild&Vrienden in Vlaanderen, ze lijken zich allemaal te hebben aangepast aan de 21ste eeuw. In Vlaanderen is die tendens zelfs zeer opmerkelijk. Van een verouderde Vlaams-nationale beweging, komt er nu vanuit de ruïnes een moderne organisatie die een strakke organisatie heeft en een zeer groot bereik via de sociale media. Sinds de ‘Mars tegen Marrakech’ zien we dat dit zich ook kan vertalen in mobilisatiekracht op straat. Het was alvast een veel gevarieerder en jonger publiek op de manifestatie dan in het verleden de Vlaamse beweging op de been kon brengen. De nieuwe aanpak trekt vooral jongeren aan, en laat zien dat identiteit weer leeft bij jongeren. De grote migratiestromen en de ‘incidenten’ veroorzaakt door ‘verwarde mannen’ spelen blijkbaar bij een jonge generatie.
Anderzijds heb je de opstanden van de ‘gele hesjes’. De druk van de belastingen op loon, accijnzen op benzine, de btw op energievoorzieningen… Het treft de mensen in de geldbuidel. We horen vaker dat er geen geld is om de lage pensioenen op te krikken, en de werkende bevolking komt niet vooruit op financieel vlak. De naweeën van de financiële crisis zijn dan ook dat de huidige generatie van pas afgestudeerden opgezadeld zit met torenhoge schulden. De QE-operaties (kwantitatieve geldverruiming, red.) van de ECB om meer dan 1000 miljard euro in de economie te pompen blijken slechts doekjes voor het bloeden te zijn geweest, maar het systeem blijft rot. Ondertussen zijn de schuldigen van de financiële crisis vrijuit gegaan voor de immense risico’s die ze hebben genomen met het spaargeld van de mensen en is de schuldenberg allerminst afgenomen.We kunnen dus nog uitkijken naar een volgende zeepbel die ons te wachten staat.
Identitair en sociaal-economisch
Over de verhouding tussen die twee grondstromen valt veel te zeggen. De identitaire en de sociaal-economische hebben altijd een wat vreemde verhouding gehad. Als we kijken naar de verouderde links/rechts-as zijn ze aan elkaar tegengesteld. Die zou bij rechts een (neo)liberale economische koers plaatsen, en bij links een progressief ethisch beleid. Voorbeelden zijn nog altijd legio te vinden die zich hier aan vasthouden. Anderzijds hebben de beide symptomen één gemeenschappelijke vijand en is het uit pragmatisch oogpunt al moeilijker te begrijpen waarom radicaal-links en radicaal-rechts niet samenwerken tegen de gemeenschappelijke vijand, het liberale politieke systeem.
Problemen op links
Voor de radicale linkerzijde zijn er echter twee problemen om zich te verzoenen met rechts. Enerzijds is de verzorgingsstaat gefundeerd op het centraal bankierssysteem. De overheid heeft jaren alsmaar meer kunnen uitgeven dankzij de leningen en staatsobligaties die ze via de ECB heeft kunnen verkrijgen. Hoe groter de schaal waarop de overheid zijn leningen kan verspreiden, hoe meer cadeautjes die kan uitgeven. Het cliëntelisme is een belangrijk deel van de economische crisis. De voorbeelden van een Griekse overheid die zijn begroting niet op orde wist te houden, zitten bij iedereen die de financiële malaise heeft gevolgd wellicht nog in het geheugen.Niet toevallig werden ze een aardig handje geholpen door de bankiers van Goldman Sachs om hun begrotingen op te smukken. Dat er nog steeds een ex-Goldman Sachs-jongen verantwoordelijk is voor de ECB en voor het bijdrukken van meer dan 1000 miljard euro in de geldvoorraad is dus geen toeval. Het perverse aan het systeem is dat de grote meerderheid van het geld in omloop niet bij de ‘kleine man’ terecht komt, maar dat hadden jullie wellicht al door.Anderzijds is er de omschakeling van de linkerzijde van een communistische beweging, naar een cultuur-marxistische beweging. Onder invloed van de Frankfurter Schule zijn ze zich voor hun engagement gaan baseren op het aanvallen van hun eigen cultuur en tradities op basis van een hoog schuldcomplex. De zwarte pieten-discussie, opiniestukken waarin het lidwoord ‘het’ geproblematiseerd wordt tot de ‘refugees welcome’-campagnes liggen in dat rijtje. Dan hopen ze met een progressieve coalitie aan de macht te kunnen komen, terwijl de groene partijen en links-liberale partijen als D66 net de partijen zijn van gegoede stadsmensen die welvaren bij het kapitalistisch systeem. Van een systeemverandering kan er dus met zo’n benadering ook geen sprake zijn.
Problemen op rechts
Langs rechterzijde zijn er ook zwakke punten te vinden. Eén daarvan is dat de laatste jaren, zeker sinds 9/11
