Wat bezielt de Verenigde Staten?

Een hele prestatie – begin van de week beledigt Biden Poetin , en twee dagen later jaagt het gastland  Amerika de Chinese delegatie tegen zich in het harnas.

Het is een van de gouden regels van de diplomatie om je gesprekspartner niet te beledigen of woedend te maken, want dan is het gesprek gauw afgelopen. Als het doel van de onderhandeling was tot constructieve overeenkomsten te komen, kan men dat in zo’n situatie dan wel vergeten.

De Amerikanen kennen deze regels uiteraard ook wel, en als ze deze willens en wetens schenden, dan zijn er wellicht achterliggende bedoelingen. Stevent de VS op een confrontatie af?

In de Chinese cultuur is gezichtsverlies iets heel verschrikkelijks, en juist dit is nu volgens de Chinese waarneming gebeurd. Blinken heeft de delegatie nauwelijks begroet voordat die voor lopende camera’s een lijst aantijgingen tegen China begon op te lepelen.

“Ik al heb gezegd dat de betrekkingen tussen de VS en China concurrerend zullen zijn waar ze concurrerend moeten zijn, coöperatief waar ze coöperatief kunnen zijn, confronterend waar ze confronterend moeten zijn. Wij zullen het hebben over onze grote bezorgdheid over het optreden van China, onder meer in Xinjiang, Hongkong, Taiwan, de cyberaanvallen op de Verenigde Staten, en de economische druk op onze bondgenoten. Elk van deze acties vormt een bedreiging voor de op regels gebaseerde wereldorde, die de stabiliteit in de wereld waarborgt“, aldus staatssecretaris, Anthony Blinken.

De Chinezen stelden een dergelijke arrogantie niet op prijs en wezen hun onderhandelingspartners voor lopende camera’s erop dat de elementaire diplomatieke etiquette in acht moest worden genomen. De reactie was scherp, op dezelfde toon als de Amerikaanse uitspraken.

“China heeft in het verleden nooit ongegronde beschuldigingen van de VS getolereerd en zal dat ook in de toekomst niet doen. In de afgelopen jaren zijn de legitieme rechten en belangen van China op flagrante wijze geschonden, wat heeft geleid tot een periode van ongehoorde problemen in de betrekkingen tussen China en de VS,” benadrukte minister van buitenlandse zaken, Wang Yi.

“Laat ik hier zeggen dat de V.S. in aanwezigheid van de Chinezen niet het recht hebben om te stellen dat zij vanuit een machtspositie met China zullen praten. En zelfs 20 of 30 jaar geleden had de V.S. niet het recht om dat te zeggen, omdat dat niet de manier is om zaken te doen met het Chinese volk. Als de VS op een fatsoenlijke manier met China wil samenwerken, laten we dan de noodzakelijke protocollen volgen en op de juiste manier handelen,” zei Yang Jiechi.

Om nog meer olie op het vuur te gooiden, beklemtoonden de Amerikanen dat aan de VS de leidende rol in de wereldpolitiek toekomt. De Amerikanen stelden dat zij niet alleen voor zichzelf spraken, maar ook namens hun bondgenoten.

“Het kenmerk van ons leiderschap, van ons internationaal engagement, zijn onze allianties en onze partnerschappen, die louter op vrijwillige basis tot stand zijn gekomen. En het zijn deze banden die president Biden probeert aan te halen en te versterken. En er is nog een kenmerk van ons leiderschap hier in ons land. Het is ons permanente streven, zoals wij zeggen, om deze verbintenis voortdurend te verbeteren. Ik herinner me nog goed toen president Biden vice-president was en we in China waren. En in die tijd zei vice-president Biden dat je nooit tegen Amerika moet ingaan, en dat is nog steeds zo,” herinnerde Blinken zich.

“Wij zullen vandaag duidelijk maken dat onze topprioriteit, de prioriteit van de Verenigde Staten, erin bestaat ervoor te zorgen dat ons beleid op het internationale toneel en ons beleid ten aanzien van China ten goede komen aan het Amerikaanse volk en de belangen van onze bondgenoten en partners beschermen“, aldus Jake Sullivan.

De Chinezen opperden dat de V.S. op moesten houden het wereldleiderschap voor zich op te eisen. “China roept de VS op volledig af te zien van de hegemoniale praktijk van opzettelijke inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van China. Dit is een al lang bestaand probleem en deze situatie moet veranderen. De tijd is gekomen om er verandering in te brengen,” stelde Wang Yi.

“Het Amerikaanse volk is natuurlijk een groot volk, maar het Chinese volk ook. De Verenigde Staten hebben hun eigen stijl, een democratie van het Amerikaanse type. En China heeft een Chinese democratie. Wij vinden het belangrijk dat de Verenigde Staten hun eigen imago veranderen en hun democratie niet langer aan de rest van de wereld opdringen. Wij hopen dat de Amerikanen, wanneer zij namens de Verenigde Staten spreken over universele waarden of de internationale publieke opinie, ze zich zullen afvragen of zij wel het recht hebben dit te zeggen, want de Verenigde Staten zijn niet representatief voor de hele wereld. Zij vertegenwoordigen alleen de regering van de Verenigde Staten,” merkte Yang Jiechi op.

Journalisten hebben gewezen op het verloop van de foto-sessie met de beide delegaties. Volgens het protocol was voor dit onderdeel 4 minuten uitgetrokken. Maar feitelijk was de pers meer dan een uur aanwezig ten gevolge van de strubbelingen, want zowel de Amerikanen als de Chinezen kwamen niet tot bedaren en bleven aantijgingen uitwisselen.
Misschien voor het eerst in de geschiedenis van de Amerikaans-Chinese betrekkingen heeft Peking zo hard gereageerd op beledigingen. Dit betekent dat deze zeer confronterende bijeenkomst in Anchorage ook bepalend zal zijn voor de toekomstige betrekkingen tussen Washington en Peking. En niet alleen in de manier van optreden. De Chinese regering is vastbesloten haar weg en haar idee van democratie zonder compromissen te verdedigen, zowel in de internationale arena als in eigen land.⁽¹⁾Ik citeer hier het Russische nieuws

Na afloop merkte een lid van de Chinese delegatie schamper op dat hij op die dag alleen instant-noedels had gegeten. Moet ik daaruit opmaken dat de Amerikanen tegen het “heilige” gebod van de gastvriendschap hebben gezondigd, en hun gasten geen lunch hebben aangeboden?

In ieder geval is men in China zeer ontstemd en er gaan stemmen op dat men zich dit niet mag laten welgevallen.

We zien hier duidelijk een “Clash of Civilizations”, een botsing van culturen, waarbij de Amerikaanse kant geen enkele moeite doet zich in de Chinese manier van denken in te leven en van begin af aan overtuigd is van de Amerikaanse superioriteit.

Het gedeelte waar de pers aanwezig was eindigde chaotisch,⁽²⁾Voor wat beelden zie b.v. het verslag van Al Jazeera maar de deelnemers hielden het bij verbale uitvallen en gingen elkaar niet fysiek te lijf zoals in het onderstaande plaatje.

 

Het plaatje geeft de culturele verschillen goed weer. Welk westers land zou een haas als national symbool kiezen? Maar de Chinezen zien de haas anders:

Hazen zijn plantenetende dieren die gewoonlijk worden beschouwd als schattig, volgzaam en vruchtbaar, en als “ongevaarlijk voor mens en dier” (Chinees: 人畜无害), maar zij kunnen nog steeds gemeen bijten en schoppen wanneer zij geïrriteerd zijn.⁽³⁾Uit Wikipedia: Year Hare Affair

De haas symboliseert voor de Chinezen dat de Volksrepubliek China van oudsher geen agressief buitenlands beleid voert, maar indien nodig nog steeds een harde klap kan uitdelen. En op dit moment zijn de Chinezen duidelijk geïrriteerd.

Ook in Rusland is men woedend en verontwaardigd.

Vooral over de uitspraak van Biden dat Poetin een “killer” zou zijn. Maar Biden heeft in het roemruchte interview nog meer aantijgingen geuit. Zo zou Moskou ​wederom gepoogd hebben de Amerikaanse verkiezingen ten gunste van Trump te beïnvloeden, wat dit keer niet gelukt schijnt te zijn, anders zat Biden daar niet. Verder is Biden van plan om de arme onderdrukte bewoners van de Krim te bevrijden en aan de Oekraïne over te dragen.

Het kwam dan ook als een verassing dat Poetin nog steeds open staat voor gesprekken.

Het lijkt alsof Poetin deze gedachte zo juist is binnengeschoten, hij hapert soms bij het formuleren van zijn gedachten. Een spontane ingeving dus, hoewel Poetin maar zelden iets spontaan doet.

Poetin zo relaxed te zien is onwennig, normaal is hij bij een openbaar optreden altijd keurig in het pak. Misschien was de onderliggende subtext: “ik ben fit, energiek en gezond van lichaam en geest”. Iets dat je van Joe Biden niet kan beweren. Poetin is zeer ad rem, welbespraakt en geniet van vraaggesprekken. Ook heeft hij een diepgaande kennis van tal van onderwerpen. In een onvoorbereid gesprek tussen Biden en hem, zou Biden zonder meer de mindere zijn. Het komt dan niet als een verassing dat de Biden administratie niet open staat voor een dergelijk gesprek, zogenaamd omdat Biden geen tijd heeft. 

Poetin heeft al eerder gereageerd op de uitspraak van Biden, maar dat was dan een officiële reactie.

De uitspraak van Biden was duidelijk uitgelokt, Biden heeft eigenlijk alleen in het voorgehouden aas gebeten . De vraag was: “So you know Vladimir Putin, do you think he is a killer?” Waarop Biden antwoordde: “Yes, I do!” De  interviewer, George Stephanopoulos, behoorde tot de staf van Bill Clinton en heeft ook nu nog banden met de Clintons, de Demokraten dus. Stephanopoulos verleidt Biden tot de volgende uitspraak:

Ik ken Poetin wel, bij een ontmoeting onder vier ogen, zei ik tegen hem: “je hebt geen ziel”, en Poetin antwoordde: “we begrijpen elkaar”.

Niet echt de meest voor de hand liggende uitspraak tijdens een diplomatieke ontmoeting. Je mag dus wel twijfels hebben of dit echt gebeurd is. En eigenlijk vind ik dat een nog grotere belediging, dan Poetin een moordenaar te noemen.

Poetin heeft al eerder gereageerd op de uitspraak van Biden, maar dat was dan een officiële reactie.⁽⁴⁾Zie b.v. Anti-Spiegel (in het Duits)

Het is inmiddels duidelijk dat Biden door zijn staf wordt aangestuurd en als hij iets zegt dat niet had gemoeten, valt zogenaamd de stroom uit. Je mag er dus van uitgaan dat deze provocatie van Rusland willens en wetens door de mensen achter Biden in elkaar is gezet.

Daarmee ben ik terug bij de vraag: wat bezielt de VS?

De enige verklaring die ik kan bedenken is, dat er bewust het beeld geschapen wordt van twee uiterst agressieve staten die het arme, vredelievende Amerika bedreigen. Dit is dan weer een soort morele chantage aan het adres van de andere Navo-lidstaten, die zich genoodzaakt zullen zien om Amerika in zijn nood bij te springen.