Dit bericht verscheen bij Novini
De Verenigde Staten van Amerika zien zichzelf als de macht in deze wereld die ertoe voorbestemd is alle andere machten te leiden. Deze overtuiging komt voort uit het zelfbeeld van de Pilgrim Fathers als uitverkoren volk. De toenemende betekenis van de VS, met name in de 20e eeuw, leek dit geloof te bevestigen, temeer daar deze ontwikkeling mede gebaseerd was op de aanwezigheid van uitgelezen voorwaarden: de omvang van het land, de natuurlijke rijkdom, wetenschap op hoog niveau, een sterk leger en een sterke economie.
Een ding hebben de VS echter allang verloren: de traditie van hoogstaande diplomatie. De tijd dat de Amerikaanse president Thomas Jefferson in 1803 de kolonie Louisiana van Napoleon kocht is lang voorbij. Als men naar aard en karakter van de huidige buitenlandse betrekkingen van de VS kijkt, dan zien men een eenvoudig patroon: dreigementen, sancties, oorlog – in die volgorde.De dreigementen, die zowel aan concurrerende machten als aan ‘bondgenoten’ gericht kunnen zijn, vormen bij wijze van spreken de politieke ‘basso continuo’, een altijd duidelijk voorhanden zijnde fundamentele waarschuwing van Washington aan wie dan ook om zich te onthouden van alles wat tegengesteld zou kunnen zijn aan de belangen of doelstellingen van de VS.
In de huidige, onlangs van kracht geworden sanctiewet richten de maatregelen zich in essentie tegen die landen die door de VS als havens van het gevaar en het kwaad gezien worden: Rusland, China, Iran, Noord-Korea. Nu zou men kunnen zeggen, als de VS tegen deze landen boycots en embargo’s in willen stellen, moeten ze dat zelf weten, over het algemeen lijden alle betrokken partijen onder dergelijke maatregelen.
Maar daarbij blijft het niet. Het Amerikaanse zelfbeeld, dat men de leidende rol in de wereld heeft, leidt ertoe dat alle andere landen gedwongen worden zich bij de sancties aan te sluiten. Een recent voorbeeld: Japan koopt olie uit Iran, waarop de VS Tokio manen dit te laten als ze Amerikaanse strafmaatregelen tegen Japan zelf willen vermijden. Dit voorbeeld laat de subsidiariteit van de middelen duidelijk zien: In dit geval was dreiging genoeg, sancties waren gezien de gedweeë reactie van Japan niet nodig.
Een tegenvoorbeeld laat India momenteel zien. Daar wil men het Russische mobiele luchtverdedigingssysteem S-400 ‘Triomf’ aanschaffen, terwijl de VS duidelijk te verstaan hebben gegeven hier tegen te zijn. Hier lijkt echter geen enkel dreigement te helpen, India is een te grote kluif en heeft een lange traditie in het innemen van een aparte positie. 0:1 tegen de wereldhegemonie van de VS. Ook de president van de Filipijnen, Rodrigo Duterte lijkt niet onder de indruk van de Amerikaanse dreiging met sancties, hij laat zich er in ieder geval niet van weerhouden om Russische onderzeeërs te kopen.
Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken liet weten de instelling van sancties tegen ieder land dat besluit het Russische S-400-systeem aan te schaffen voor mogelijk te houden. Regeringswoordvoerder Heather Nauert verklaarde: “We zijn ertegen dat onze partners en bondgenoten overal ter wereld S-400 kopen.” En waar de VS tegen zijn, dat wordt onmogelijk gemaakt. Dit gebeurt in laatste instantie, als dreigementen en sancties niet werken, ook door geweld.
