Poetin en de vrouwen

Ter gelegenheid van de internationale vrouwendag op 8 maart,

Iedereen die nu verwacht wat smeuïge verhalen over de affaires van Poetin te horen, moet ik teleurstellen – er is niets. Anders hadden Navalny & Co. daar al lang melding van gemaakt. Voor zover de buitenwereld weet is Poetin een zorgzame echtgenoot en vader.

En hoe kom ik hier nu op?

Een vriendin heeft me voor de internationale vrouwendag op 8 maart een kaartje gestuurd (en in het digitale tijdperk bestaat wat vroeger een kaartje werd genoemd uit een video). Dit was uiteraard als grap bedoeld, want zoveel pathos is toch wel te erg. Dit zou toch iedere oprechte feministe, en zelfs iedere enigszins geëmancipeerde vrouw de haren te berge doen rijzen.

Nadat ik de video gezien had, was mijn eerste reactie: “wat vertelt die nou? Anders praat Poetin toch ook niet zo raar”. Na een tijdje zoeken kwam ik erachter dat hij een gedicht van de dichter en schrijver Andrej Dementjev (1928-2018) reciteert.

Omdat ik kennelijk verstoken ben van ieder spoortje van een poëtische ziel, kan ik niet beoordelen of dit nu een mooi gedicht is, of gewoon rommel.

Ik heb dus aan een vriend gevraagd om er iets poëtisch van te maken, en dit is het resultaat (met dank aan Mathieu Bussels):

“Ik ken de pracht van elke vrouw
zowel in schoonheid als in geest
blij te zijn bij elk huiselijk feest,
en als je weg bent, blijft ze trouw.
Niet haar kleding, noch haar neus
wint haar voor mij, wel haar ziel,
haar jeugdigheid en moeder zijn,
en het grijze haar als het over is.
Zolang ik leef, aanbid ik haar,
voor mij gaat liefde boven al,
De Heer schonk ons haar wonder
en aan de wereld heel haar pracht.”

Poetin feliciteert ieder jaar op 8 maart de vrouwen ter gelegenheid van de vrouwendag. De vrouwendag is in Rusland zeer belangrijk, ongeveer zoals moederdag hier, of zelfs nog belangrijker.

Iedere echtgenoot dient op die dag zijn vrouw in het zonnetje te zetten en haar met cadeautjes en bloemen te verblijden – het boeket bij uitstek bestaat uit mimosa’s.

Uit alles spreekt het feit dat Poetin, zoals veel Russen een vrouwenbeeld erop na houdt dat wij als ouderwets zijn gaan beschouwen. Bijvoorbeeld help je een dame in de mantel of houd je de deur voor haar open.

We krijgen hier in het Westen de indruk dat Rusland uitsluitend door Poetin, en Poetin alleen geregeerd wordt. Dat is echter niet het geval. De Russische Federatie bezit een uitgebreid stelsel van bestuursorganen.

In het kabinet Misjoestin zitten weliswaar slechts drie vrouwen, van vrouwenquota’s heeft men daar kennelijk nog nooit gehoord. De Russische Federatie heeft trouwens meerdere vice-premiers, waaronder twee vrouwen. Namelijk Viktoria Abramtsjenko en Tatjana Golikova.

Dan is er nog een vrouwelijke minister van cultuur, Olga Ljoebimova.

Tatjana Golikova zie je redelijk vaak in het openbaar, de andere twee dames wat minder. Wie je daarentegen met grote regelmaat op televisie ziet verschijnen , is de woordvoerster en directrice van de persafdeling van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, Maria Zacharova.

Mijn indruk is dat in Rusland de man-vrouw verhoudingen ontspannener zijn dan hier. Misschien omdat het in Rusland of eigenlijk in de Sovjet-Unie meer een vanzelfsprekendheid was dat vrouwen hetzelfde konden als mannen. Er zijn Russische astronautes, vrachtwagenchauffeuses en mathematica’s (ik gebruik opzettelijk de in onbruik geraakte vrouwelijke vorm van het zelfstandige naamwoord).

In Rusland kijkt men dan ook met onbegrip naar de feministische beweging en met nog groter onbegrip naar de nieuwe LGTB stroming. Waarom zou je over iets dat eigenlijk vanzelfsprekend is, zo’n ophef moeten maken?

Waarom menen we in het Westen dat we de Russen moeten vertellen hoe het hoort? De Russen hebben hun eigen cultuur en hun eigen denkbeelden. Waarom matigt het Westen zich aan daarover te oordelen? Doen wij het hier zoveel beter?

In Die Zeit stond ter gelegenheid van de vrouwendag een artikel over “de Russische vrouw”, waarop de conflictonderzoeker Leo Ensel dan ook meteen kritiek levert.

[bewerking en vertaling, FZ]

Genderonderzoek in een “kwaliteitsmedium”

Na de Native-Americans en de Aboriginals heeft het Westen nu de laatste nog te beschaven inboorlingen ontdekt: de Native-Russians! Hele legers postmoderne missionarissen zijn de Russische vrouw en de Russische man aan het onderzoeken. Op de eerste plaats “Die Zeit“.

De Russische vrouw en de Russische man komen in Die Zeit alleen in het enkelvoud voor. Vermoedelijk leven zij beiden even eenzaam als Adam en Eva in de uitgestrektheid van de grootste territoriale staat ter wereld. In het eerbetoon van kwaliteitsjournaliste Alice Bota aan de Russische vrouw, valt te lezen:

“In het verleden vloog ze in de ruimte, vocht als soldate,  zette aan tot revoluties. Vandaag helpt ze Vladimir Poetin aan een verkiezingsoverwinning en laat ze zich afranselen door haar man. Hoe uit de Russische vrouw een wezen werd dat niet langer sterk mag zijn.”

Let op de generalisering: DE – enkelvoud! – Russische vrouw doorkruist óf onverschrokken de kosmos, valt met doodsverachting tsaristische en fascistische troepen aan (Sovjet-tijden) óf ze laat het toe, opgetut en al, dat haar man haar in elkaar slaat (in het Rusland van Poetin). Een derde mogelijkheid is er dus niet. Echt en voorbeeld van Duitse kwaliteitsjournalistiek!

Is deze Sovjet-nostalgie van de kant van de conservatieve Die Zeit ietwat verrassend, dan is het idee dat de postcommunistische Oostblok-vrouw een fundamentele behoefte heeft aan Westerse ontwikkelingshulp een doorlopend thema bij groen-alternatieve intellectuele kringen van het Westen, althans sinds de val van de Muur.

Nieuw is echter dat het westerse missiewerk zich nu zo succesvol naar het Oosten heeft verspreid dat het nu vrouwen van Poolse origine zijn die er hun levenswerk van hebben gemaakt om de laatst overgebleven wilden van het Oosten – dat wil zeggen, de Russische vrouw en de Russische man – met de verworvenheden van de westerse beschaving te verblijden.

“Ten tijde van de Sovjet-Unie,” vertelt Alice Bota enthousiast, “mochten vrouwen niet alleen vanaf het begin een beroep hebben. Zij mochten ook stemmen, scheiden zonder opgaaf van redenen, gratis abortus laten plegen, over hun eigen geld beschikken. Zij mochten ingenieurs en natuurkundigen zijn, fabrieken leiden en als soldaat tijdens de Tweede Wereldoorlog het fascisme verslaan.”

Bota insinueert hierdoor dat dit nu niet meer het geval is.

“Je mag je afvragen waarom de Russische vrouw van vandaag zich niets meer lijkt te herinneren van dit verleden. Waarom ze op 8 maart liever haar haar laat doen en zich door Vladimir Poetin in het zonnetje laat zetten, in plaats van naar de sterren te reiken.”

En het wordt nog erger:

“Stel je voor dat bij verkiezingen alleen de stemmen van vrouwen zouden meetellen en niet die van mannen. Dan zou de politieke situatie in veel landen anders zijn: In Amerika zou Hillary Clinton aan de macht zijn, niet Donald Trump⁽¹⁾het artikel is uit 2018. In Duitsland zouden de Groenen voor liggen op de AfD. In Nederland zou de partij van de rechtspopulist en islamhater Geert Wilders aan invloed inboeten. In Rusland zou echter alles blijven zoals het altijd was. Vladimir Poetin zou de verkiezingen winnen. Op de manier waarop hij deze altijd wint. Zelfs tijdens zijn moeilijkste periode in 2012, die gepaard ging met veel protesten, kon hij op de Russische vrouw rekenen: Volgens opiniepeilingen uit die tijd hebben aanzienlijk meer vrouwen op hem gestemd dan mannen. Ze hebben hem tot president gemaakt. Zij zijn zijn meest betrouwbare aanhangers.”

Zo is het nu precies – de westerse vrouw is geëmancipeerd en politiek klaar wakker, terwijl de Russische vrouw gehypnotiseerd is door het machogedrag van de president. De Russische vrouw is een zielige  apolitieke stakker die de president blindelings aanbidt, een opgedirkt trutje in minirok, dat aan de secretaresses uit de jaren vijftig doet denken. Kortom: een schepsel dat behoefte heeft op het rechte pad te worden gebracht door westerse feministes en Alice Bota.

[eind van de vertaling]

 

Mijn conclusie is: de Russische vrouw is mans genoeg om ook zonder de hulp van haar westerse zusters voor haar rechten op te komen.