Dit bericht verscheen bij Novini
De herdenkingen van de Eerste Wereldoorlog zijn nu ten einde. 1914-1918 is 100 jaar geleden
uitgevochten en beëindigd in een treinwagon in Frankrijk op 11 november 1918. Gepast dus om grote herdenkingen te houden, en stil te staan bij de gevolgen en oorzaken en uiteraard om lessen te trekken voor het hier en nu.
Op 11 november mochten de hoge meneren en mevrouwen allemaal hun zegje komen doen over wat zij dachten over WO1. Zoals we van politici en politiek activisten kunnen verwachten, laten ze de kans zelden onbenut om te proberen te scoren voor hun eigen publiek.
Er was een leidraad: het vreselijke ‘nationalisme’ dat de oorzaak was van de Grote Oorlog en dat we nu de lessen moesten trekken om vrede te kunnen bewerkstelligen. Zonder één kritische vraag of opmerking geraken ze hier mee weg, want niemand die één van die figuren hun durft te onderbreken, laat staan tegenspreken.
Nationalisme als oorzaak van WO1?
Ik probeer 3 oorzaken boven te halen om een verband te schetsen tussen nationalisme en WO1. We beginnen met de geschiedenis die vooral eigen is in Vlaamse context. De frontbeweging ontstond in de loopgraven, uit frustratie over hoe de Franstaligen het Vlaamse voetvolk behandelden in de loopgraven. Een culturele Vlaamse beweging die streefde naar een gelijkwaardigheid binnen Belgische context, werd een anti-Belgisch nationalisme. Deze had echter zijn ontstaan pas in WO1, iets wat bezwaarlijk een oorzaak of zelfs katalysator kan zijn voor de oorlog.
Een tweede oorzaak kan liggen in de eenmakingsbewegingen en afscheidingsbewegingen, en dus de aanslag op de kroonprins van Oostenrijk-Hongarije door een Servisch nationalist. Wat men vergeet is dat er een reden was om het congres van Wenen van 1815 ter discussie te stellen. De belangen waren zeer groot. De schuldenopbouw die zeer groot was, was al een motief voor spanning op politiek vlak tussen verschillende machtsblokken.
Destabilisatie
Zo was er vanuit Groot-Brittannië ook zeer actief een politiek van destabilisatie in bv de Balkan en ten aanzien van het Ottomaanse rijk. Verschillende oppositiebewegingen werden ondersteund, door onder andere het geld van de Rothschild familie. Zo was er de steun voor de Servische nationalisten vanuit Groot-Brittannië omdat men zo hoopte Oostenrijk-Hongarije te verzwakken.
Blijf op de hoogte van nieuws, opinie en achtergronden: Volg Novini!
