Dit artikel verscheen in het tijdsschrift
Gezond Verstand van 30 september 2020
De Navalny-zaak biedt het meest recente voorbeeld van de haast waarmee de gevestigde Westerse media in het gelid springen om Poetin of het Kremlin aan te klagen over iets waarvoor bewijslast ontbreekt. Het officiële verhaal dat hierover is ontstaan bevat voldoende onmogelijkheden en tegenstrijdigheden om het te zien als de zoveelste poging om met een fantasie Rusland in diskrediet te brengen.
De 44-jarige Alexey Navalny mag dan de belangrijkste Russische oppositie leider heten in de westerse media, in Rusland wordt deze figuur die nooit een ambt heeft bekleed, nooit een zetel in het Russische parlement heeft gewonnen, of ook maar één zetel in een lokale overheid, en die bij opiniepeilingen op slechts een luttele 2 procent van steun bij de bevolking kan rekenen, niet erg serieus genomen. Er is dan ook geen enkele reden waarom een president, die als strateeg zijn sporen wel heeft verdiend, via een sluipmoordpoging op een activist van verwaarloosbaar belang een nieuwe golf van demonisering zou willen riskeren.
Bij deze meest recente aflevering van het officiële verhaal worden wij gevraagd om heel veel ongelooflijks te geloven. Afgezien van de kardinale vraag over beweegredenen, worden we
ook gevraagd om een moordpoging serieus te nemen terwijl het vliegtuig dat Navalny naar Omsk bracht een noodlanding mocht maken om zijn leven in een ziekenhuis aldaar te redden. Daarna staat een in het officiële verhaal alziend en alles controlerend Kremlin toe dat een ngo met ondoorzichtige financiering, genaamd ‘Cinema for Peace’, de te vermoorden Navalny met een privéjet naar Duitsland brengt, waar een Duits militair laboratorium van alles kan gaan beweren over de snode plannen van datzelfde Kremlin.
Die Duitse beweringen draaien dan om het gevreesde novitsjok, in sommige verslagen omschreven als het meest dodelijke, en behoorlijk geheime, zenuwgaswapen in Russisch bezit. Spo-
ren ervan zouden zijn gevonden op een waterfles. Maar als dat allemaal zou kloppen dan zouden Navalny, zowel als alle andere lieden die met deze fles in aanraking waren gekomen, niet langer leven. Nu is novitsjok een rekbaar iets, een klasse van chemische wapens die zijn ontworpen om in het veld te worden geïmproviseerd uit gewone huishoudelijke of industriële ingrediënten.
Bij deze zaak zijn nog twee geheel andere zaken van geopolitiek gewicht gemoeid. Een ervan is dat het internationale verdrag over de controle op chemische wapens niet langer functioneert. Dit mocht al eerder worden geconstateerd toen in maart 2018 de Britse regering Rusland ervan beschuldigde de gepensioneerde, en in Cambridge woonachtige, Russische dubbelspion Sergei Skripal en zijn dochter te hebben vergiftigd met hetzelfde novitsjok. Die aanklacht kwam ook zonder enig bewijs, en met een ondersteunend verhaal dat aan zoveel kanten rammelde dat, afgaande op hun reacties, veel Britten zich bewust werden van de onbetrouwbaarheid van het officiële nieuws.
Toen werden, zoals nu weer, verzoeken vanuit Moskou voor informatie waaruit het werkelijke gebruik van zenuwgas zou blijken, volkomen genegeerd. Dit betekent een schending van het internationale verdrag dat toezicht houdt op het bestaan en gebruik van chemische wapens. De in Den Haag gevestigde Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW), waarin dat toezicht wordt gecoördineerd en dat verwacht wordt uitsluitsel te geven, speelde in de Skripal-zaak een zeer dubieuze rol. Berlijn is mede-ondertekenaar van dat internationale verdrag. In het geval Navalny heeft op een vergadering van de VN Veiligheidsraad de Russische VN-gezant Vassily Nebenzia Berlijn eraan herinnerd dat in die hoedanigheid het verplicht is om aan Moskou de feiten over de toestand van de vergiftigde persoon te verstrekken. Maar Rusland kreeg te horen dat Duitsland de informatie die het beweert te hebben niet kan overhandigen omdat dit ‘Rusland in staat zou kunnen stellen te leren hoeveel de Bundeswehr weet over chemische stoffen.’
Het tweede punt , van meer onmiddellijk geopolitiek belang, betreft de Duits-Russische Nord Stream 2-pijpleiding, een project van 1240 kilometer onder de Baltische zee, dat goedkope energie aan Europa zal leveren en ook zou helpen Europa en Rusland diplomatiek dichter bij elkaar te brengen. Dit project is een kolossale doorn in het oog van Washington. Het is voor meer dan 90 procent voltooid en er blijft niet veel tijd meer over om het alsnog te staken. Met sancties die de VS in december vorig jaar introduceerde was het Nederlands-Zwitsers bedrijf Allseas gedwongen om werk aan de nog resterende 150 kilometer stop te zetten. De fantasie van de moordpoging op Navalny zou een streep kunnen zetten door iets waar een groot aantal Europese particuliere bedrijven bij elkaar zo’n 9 miljard euro in hebben gestoken; met gigantische schadeclaims als gevolg. In Duitsland heeft de politieke controverse rond de Navalny-zaak bijzonder grote proporties aangenomen. De Beierse premier Markus Soder beweert dat Nord Stream 2 omgeven zou zijn door dergelijke controverses. De oppositiepartij Groenen heeft in het parlement een krachtige oproep gedaan om Nord Stream 2 onmiddellijk te stoppen.
Bondskanselier Angela Merkel wil niet dat Duitsland alleen de nek uitsteekt en heeft benadrukt dat een Europese reactie vereist is. Zij herinnerde eraan dat in verband met de Skripal-zaak, samen met de VS, meer dan 150 Russische diplomaten waren uitgezet. Dat, zo verklaarde zij, kwam ook neer op een gezamenlijke inspanning. Merkel die zelf steeds achter het Nord Stream 2-project heeft gestaan laat het nu over aan een beslissing van de Europese Unie om eventueel aan te sluiten bij Amerikaanse sancties, of deze te bestrijden.
Dit artikel is van Karel van Wolferen
en verscheen in het tijdsschrift Gezond Verstand van 30 september 2020
WakkerMens heeft aan de persoon van Navalny ook al uitgebreid aandacht besteed.
Navalny – een vervolgverhaal
Hoe gaat het eigenlijk met Navalny?
Franz Ferdinand was tenminste echt dood!
