De zin of onzin van de maskerplicht
“Als je op dit moment in Zwitserland met een masker rondloopt, dan kun je nog beter een helm dragen, want het gevaar dat er iets op je hoofd valt is groter, dan dat je door het virus besmet raakt.”
Prof. Beda Stadler, Zwitserse immunoloog, in een interview in Café Weltschmerz
De maskerplicht is een dogma geworden waaraan overheden vasthouden en alle protesten onderdrukken, met het argument dat je anders je medemensen in gevaar brengt. De strijd tussen voor- en tegenstanders is hevig. Het dragen van een masker is ook wel een teken van onderwerping, iedere maskerdrager volgt de instructies van de overheid braaf op.
Onlangs is bij veel alternatieve media een disclaimer opgedoken.
“Een groep genaamd “Covid-1984 Zwitserland” heeft blijkbaar in enkele Zwitserse steden flyers met kritiek op de maskerplicht verspreid. Sommige media vermoedden daarachter een campagne van Swiss Policy Research.
SPR is echter een onderzoeksinstelling en voert geen flyercampagnes of andere campagnes. Noch kent SPR de initiatiefnemers van de maskerkritische flyers.”
In een Zwitserse online-krant wordt de flyer als FakeNews bestempeld, maar ik vraag me af of er niet sprake is van FakeNews door de krant zelf. Het dragen van maskers wordt een politieke kwestie, terwijl niet eens de deskundigen het met elkaar eens zijn. In wezen is dit alles ZeroNews, als krant hoef je er geen aandacht aan te besteden, niemand dwingt je ertoe en als organisatie hoef je niets tegen te spreken.
De huidige stand van zaken op het gebied van maskers is in de onderstaande Swiss Policy Research Corona-update van juli samengevat.
[begin van de vertaling uit het Duits]
De effectiviteit van maskers
Verschillende landen hebben een maskerplicht ingevoerd – in het openbaar vervoer, in winkels of overal in het openbaar – of zijn daar momenteel over aan het discussiëren.
Er zijn lui die vinden dat deze discussie achterhaald is, vanwege het feit dat het aantal sterfgevallen en niemand verplicht je ziekenhuisopnames aanmerkelijk lager uitviel dan voorspeld. En dat vanwege beschikbare behandelingsopties voor Covid-19 het oorspronkelijke doel van “flatten the curve” geen prioriteit meer heeft.
Desondanks mag men zich afvragen of het dragen van maskers in het algemeen wel zinvol is. Voor griepepidemieën en pandemieën is het wetenschappelijke antwoord duidelijk: maskers in het dagelijks leven hebben geen of zeer weinig invloed op het besmettingsrisico. Onjuist gebruik ervan kan zelfs het risico op infecties vergroten.
Vreemd genoeg is het meest aangehaalde “maskerland Japan” het beste en meest actuele voorbeeld hiervoor: Japan maakte, terwijl iedereen maskers droeg, vorig jaar in januari en februari een hevige griepgolf door, waarbij ongeveer vijf miljoen mensen ziek werden.
In tegenstelling tot SARS-Corona-virussen worden griepvirussen echter ook door kinderen overgedragen. Zo moest Japan in 2019 ongeveer tienduizend scholen sluiten vanwege acute uitbraken.
Bij het SARS-1-virus uit 2002 en 2003 zijn er wel aanwijzigingen dat medische maskers gedeeltelijk kunnen beschermen voor besmetting. Maar SARS-1 verspreidde zich bijna uitsluitend in ziekenhuizen, dat wil zeggen in een professionele omgeving, en nauwelijks onder de algemene bevolking.
Een bekend onderzoek uit 2015 toonde daarentegen aan dat de textielmaskers die tegenwoordig in gebruik zijn, vanwege hun porie-grootte, 97% van de virale deeltjes doorlaten en bovendien het risico op infectie kunnen verhogen doordat zich erachter vocht ophoopt.
Sommige studies voerden nog onlangs aan dat maskers in het dagelijks leven in het geval van het nieuwe coronavirus nog steeds nut zouden kunnen hebben en dat deze op zijn minst zouden voorkomen dat andere mensen werden geïnfecteerd.
Deze studies zijn echter meestal methodologisch zwak onderbouwd en bewijzen soms het tegendeel van wat ze beweren. Doorgaans negeren deze studies het effect van andere gelijktijdige maatregelen, het natuurlijke verloop van de besmettingen, veranderingen in testmethodes of ze vergelijken landen met zeer verschillende omstandigheden.
Een overzicht:
1. Een Duitse studie beweerde dat de invoering van de maskerplicht in Duitse steden tot een afname van besmettingen had geleid. Maar de gegevens bevestigen dit niet: in sommige steden was er geen verandering, in andere een afname, in andere een toename van besmettingen (zie grafiek aan het einde). De stad Jena, die als voorbeeld werd geprezen, had ook gelijktijdig de strengste quarantainevoorschriften van heel Duitsland ingevoerd, maar daarvan maakte de studie geen gewag.
2. Een studie in het tijdschrift PNAS beweerde dat de maskerplicht in drie hotspots (waaronder New York City) tot een afname van besmettingen had geleid. Er werd noch rekening gehouden met de natuurlijke teruggang van de besmettingen, noch met andere maatregelen. De studie was zo ondeugdelijk dat meer dan 40 wetenschappers adviseerden de studie in te trekken.
3. Een Amerikaanse studie beweerde dat de maskerplicht in 15 staten tot een teruggang van de besmettingen had geleid. In de studie werd geen rekening gehouden met het feit dat het percentage geïnfecteerden in de meeste staten op dit moment aan het teruglopen was. Een vergelijking met andere staten werd niet gemaakt.
4. Een Canadees-Amerikaans onderzoek beweerde dat er in landen met een maskerplicht minder sterfgevallen voorkwamen dan in landen zonder maskerplicht. Er werden echter Afrikaanse, Latijns-Amerikaanse, Aziatische en Oost-Europese landen met zeer uiteenlopende besmettingspercentages en bevolkingsstructuren vergeleken.
5. Een metastudie in het tijdschrift The Lancet beweerde dat maskers kunnen leiden tot een vermindering van het besmettingsrisico, maar het onderzoek had vooral betrekking op ziekenhuizen (Sars-1) en de bewijskracht ervan werd als “laag” ingeschaald.
Het medische nut van een maskerplicht blijft dus omstreden. Een vergelijkend onderzoek in verschillende landen, doorgevoerd door de University of East Anglia, concludeerde bijvoorbeeld dat de maskerplicht geen meetbaar effect had op het aantal Covid-besmettingen, noch op het aantal sterfgevallen.
Het is ook duidelijk dat het alom zeer verspreide dragen van maskers de oorspronkelijke uitbraak in de Chinese stad Wuhan niet kon voorkomen.
Het voorbeeld van Zweden toonde aan dat zelfs zonder een lockdown, zonder maskerplicht en met een van Europa’s laagste aantal intensive care-bedden, de ziekenhuizen niet overbelast hoeven te raken. In feite ligt in Zweden de gemiddelde jaarlijkse sterfte in het bereik van eerdere griepgolven.
Het wordt problematisch wanneer autoriteiten aan de bevolking suggereren dat de maskerplicht het risico op besmetting vermindert, bijvoorbeeld in het openbaar vervoer. Hiervoor bestaat geen bewijs. Met of zonder maskers is er een verhoogd besmettingsrisico in dichtbevolkte binnenruimtes.
Opmerkelijk is dat de voortrekker voor invoering van een wereldwijde maskerplicht “masks4all” (maskers voor iedereen), een “Young Leader” van het World Economic Forum (WEF) in Davos is.
