Uit de nieuwsbrief van René Slot
Integraal medisch centrum Paracelsus
Tijdens mijn studie heb ik regelmatig college gehad van de psychiater Professor Lievegoed, een warm, initiatiefrijk en creatief mens. Aan twee uitspraken van hem moet ik regelmatig denken in deze tijden van crisis. De eerste is, dat het Chinese woord voor crisis bestaat uit twee karakters, het karakter voor gevaar en het karakter voor kans. Er is een dreiging, een gevaar, maar er zijn altijd kansen om beter of getransformeerd uit de crisis te komen.
De tweede uitspraak is: “Het kwade komt vanzelf, voor het goede moet je moeite doen.” Het is een illusie te denken dat alles goed zal gaan en mee zal zitten in ons leven. Het is belangrijk om je in te zetten voor het goede, niet alleen in de wereld, maar je ook in te zetten voor wat goed is voor jezelf. Zelfs als je daar moeite voor moet doen.
We hebben in de afgelopen jaren natuurlijk het nodige aan crisissen meegemaakt en met de problemen in de Oekraïne lijkt er geen einde te komen aan tegenslagen. Een oplossing lijkt niet echt voorhanden te zijn. Na de coronacrisis, met persoonlijke drama’s als ziekte, overlijden van geliefden en vrienden, de financiële problemen die de pandemie met zich meebracht, worden we nu geconfronteerd met andere crisissen. De oorlog in de Oekraïne, de energiecrisis en als klap op de vuurpijl de massale inflatie.
Er is daarnaast ook een crisis van vertrouwen te zien, zoals bijvoorbeeld een gebrek aan vertrouwen in het financiële systeem, in de overheid, in de geneeskunde, in de huizencrisis, in de farmaceutische industrie en dergelijke.
Het oppervlakkige voelen
Dit infobulletin is bedoeld om u te bemoedigen en een paar uitwegen te benoemen en daarmee zoveel mogelijk de schade van de crisis te beperken. Uit mijn boek over de wil: De Wil is een Pijl, wil ik een hoofdstuk noemen, namelijk het hoofdstuk over het voelen.
Voelen heeft twee belangrijke aspecten. Aan de ene kant het oppervlakkige voelen, zoals het limbische systeem waar onze, vaak onbewuste, overleefstrategieën hun oorsprong vinden. Dat wat we doen om met een acute dreiging en crisis om te kunnen gaan. Dit type voelen wordt gekenmerkt door wat ik de 4 B’s noem: Boos (agressie), Bang (angst, paniek, spanning), Begerig (lust, verslaving) en Bedroefd (verdriet en depressie).
Als we bij een crisis in de angst of het verdriet schieten, kunnen we bijvoorbeeld in paniek raken, gaan we piekeren, malen of niet meer goed slapen. Of in het ergste geval verlamd raken om een paar voorbeelden te noemen.
We kunnen aan de andere kant ook in de agressie of in de lust schieten, waarbij we proberen om met de crisis om te gaan door steeds bozer te worden of te vluchten in allerlei verslavingen als alcohol, drugs, gamen, uren internetten, etc. Alles wat we maar kunnen doen om de pijn en de spanning maar niet te voelen. Al deze overleefstrategieën kunnen ons gijzelen, waardoor we de gevangene van onze emoties worden.
Het diepere voelen
Er zit echter nog een diepere laag onder deze laag van heftige emoties. Dit is het tweede belangrijke aspect van voelen. Deze, vaak onbewuste, laag, betreft een ander niveau van bewustzijn, die gaat over het zelf, het ik of hoe je dit gevoel ook wil noemen. Het is een diepere kern in onszelf, die gaat over onze waarden, onze motieven, onze principes, datgene waar we voor willen leven en waar we naar willen streven. Dit is het gebied van de bevrijding van de gijzeling, door de oppervlakkige emoties, veroorzaakt door de crisis.
Crisis advies
Uiteraard heb ik in mijn praktijk regelmatig gesprekken met mensen over de crisis die ze ervaren en wat het met hen doet. Over hun angsten, de boosheid, de onmacht, verdriet en dergelijke. Een aantal van die mogelijke oplossingen, die ik bespreek in die consulten, wil ik ook met u delen:
- Ga op dieet, een informatie-dieet wel te verstaan. Bij een crisis hebben we een sterke informatiebehoefte. Dit uit zich in de neiging om van alles op te zoeken op het internet, nieuwsberichten te volgen en alle actualiteitenprogramma’s te bekijken. Vaak levert dit echter nog meer informatie op die vervolgens de angst verder kan versterken. Als individu kunnen we maar weinig met nog meer informatie over de oorlog of andere crisissen. Zelf kijk ik maar zelden naar het nieuws en vrijwel nooit naar de actualiteitenprogramma’s, die regelmatig gevuld worden met meningen van zogenaamde ‘deskundologen’. Ik kijk naar teletekst op mijn smartphone en zoek alleen, als het voor mij persoonlijk van belang is, naar verdere informatie.
- Word actief, kom in beweging. Ga dingen doen die je positief voeden: pak oude hobby’s weer op, ga muziek maken (liefst met andere mensen), ga werken in de tuin, ga schilderen, sporten of bridgen. Allemaal dingen waar u aandacht bij moet houden.
- Zorg voor flow ervaringen door activiteiten die maximale inzet, concentratie en focus vereisen. Probeer je te ontwikkelen door vaardigheden uit te bouwen door ze steeds moeilijker te maken. Tennissen met een sterkere tegenstander, een taal leren, in je schilderijen het licht op een andere manier toepassen of bij het zingen moeilijker stukken in te studeren.
- Zet af en toe de gedachten stil, door te focussen op muziek, een meditatie of een mindfulness oefening.
- Sluit de dag af met een dankbaarheidsoefening. Door bijvoorbeeld op te noemen waarvoor je dankbaar bent, dat je leeft, van wie je houdt en wie van jou houdt, voor het eten en drinken, voor de zon.
- Ga de natuur in om vooral de natuur waar te nemen of te ervaren. Dat is iets anders dan alleen maar wandelen terwijl je gevangen blijft in dezelfde gedachten, die angst of verdriet kunnen oproepen. Verwonder je over de lucht, de kleur van de bladeren en dergelijke.
- Probeer negativiteit en geklaag door jezelf en anderen in je omgeving te mijden. Een opmerking die ik eens las was: “jouw geklaag heeft geen behoefte aan mijn gezelschap.” Zeg bijvoorbeeld tegen jezelf of een ander: “zo, genoeg gesomberd, nu gaan we iets leuks doen.”
- Probeer je voor te bereiden als betere tijden aanbreken, zodat je klaar bent om in actie te komen. Nog een favoriet gezegde, wat bemoedigend kan werken: “this too shall pass.” Ook dit zal voorbijgaan. Kijk wat je wil realiseren, stel jezelf bijvoorbeeld de vraag: “als er nou geen beperkingen zouden zijn, wat zou ik dan doen?”
Ik wens u alle moed, gezondheid en positiviteit toe. Het zál overgaan. U kunt altijd een afspraak maken als u hulp nodig hebt.
Met vriendelijke groet,
René Slot,
Arts en oprichter Paracelsus Medisch Centrum & Paracelia Supplementen
