Waarom?

Omdat ik het noodzakelijk vind om een beetje structuur in de informatie-chaos omtrent de Oekraïne-crisis te brengen, heb ik een artikel van de Anti-Spiegel vertaald. Zelf schrijven lukt op dit moment niet, van alle kanten stroomt zoveel informatie binnen, dat ik het moeilijk vind mezelf een beeld te vormen. Russische media die ik nodig heb om tot een evenwichtig beeld te komen zijn op dit moment zeer moeilijk bereikbaar. Zo is de EU  b.v. van plan om Sputnik en RT te verbieden.  

[begin van de vertaling]

Waarom voert Rusland een militaire operatie uit in de Oekraïne?

Deze vraag houdt momenteel de hele wereld bezig. Ik wil hier het Russische standpunt uiteenzetten, omdat de Westerse media dat niet doen.

 

 

Waarom? Deze vraag hoor je overal. In het Westen produceren de media propaganda volgens het boekje, terwijl het informatieve gehalte van de talloze artikelen over het onderwerp Oekraïne momenteel nog lager is dan gewoonlijk. Anderzijds staan de artikelen vol met afkeurende formuleringen en emotionerende verhalen om de negatieve houding van het publiek tegenover Rusland verder aan te wakkeren. Haast geen alinea in een artikel in de media kan het momenteel zonder bijzinnen als “Rusland bombardeert kinderspeelplaats” af, terwijl er geen foto’s of andere bewijzen worden geleverd.
Ik wil hier proberen de objectiviteit terug te brengen in de discussie, want ook ik heb mezelf de afgelopen week een paar dagen betrapt op zware uitvalsverschijnselen bij mijn analyses. Ik wil hier laten zien waarom de Russische regering van mening was dat een militaire operatie in de Oekraïne de enige uitweg was. Je hoeft het niet eens te zijn met deze mening, maar het is belangrijk om op zijn minst de standpunten van de andere kant te begrijpen als men een probleem wil oplossen.

En dat er een probleem is, daar is iedereen het over eens.

NAVO in de Oekraïne

In het Westen wordt niet gemeld dat de NAVO allang bases in de Oekraïne heeft opgericht. Soms werd dit wel aangestipt, maar de westerse media hebben de formulering van de NAVO overgenomen en hadden het over “opleidingsmissies”. Dat klinkt mooi en onschuldig, maar ondertussen werden er duizenden NAVO-soldaten in de Oekraïne gestationeerd onder het mom van training. Dit is overigens ook in strijd is met het Minsk-akkoord⁽¹⁾alle links verwijzen naar artikelen in de Anti-Spiegel, deze zijn in het Duits en niet vertaald, want in punt 10 daarvan werd uitdrukkelijk de “terugtrekking van alle buitenlandse gewapende verbanden, militair materieel en ook huurlingen van het grondgebied van de Oekraïne” overeengekomen.

Rusland heeft jarenlang openlijk gezegd dat de toetreding van de Oekraïne tot de NAVO voor Rusland onaanvaardbaar is. En de reden is ook gemakkelijk te begrijpen, want als Amerikaanse (kern)raketten in Oekraïne worden geplaatst, is hun vliegtijd naar Moskou slechts een paar minuten. Ter herinnering: tijdens de Cubaanse raketcrisis riskeerden de VS een kernoorlog omdat Sovjet-raketten op Cuba waren geplaatst. Waarom weigeren de VS enig begrip te tonen voor de bezorgdheid van Rusland, terwijl zij zelf bereid zijn om in een vergelijkbaar geval een kernoorlog te riskeren?

Veiligheidsgaranties

Rusland heeft het afgelopen jaar steeds vaker gesproken over zijn “rode lijnen” en een daarvan is dat de Oekraïne geen lid mag worden van de NAVO en dat er onder geen enkel ander voorwendsel NAVO-troepen of zelfs Amerikaanse vliegtuigen en raketten in dit land mogen worden gestationeerd. Rusland heeft hier eind 2021 steeds vaker en duidelijker op gewezen. Toch ging er geen maand voorbij zonder NAVO-manoeuvres in de Oekraïne.

De Russische pleidooien om hiervan af te zien werden tegen het einde van het jaar frequenter en dringender en ik heb daarover veelvuldig bericht, zoals over de uitspraken van Poetin over rode lijnen op de conferentie voor investeerders “Russia calling” of zijn toespraak op het ministerie van Buitenlandse Zaken of een andere toespraak van Poetin tijdens de accreditering van nieuwe buitenlandse ambassadeurs, waarin hij aandrong op veiligheidsgaranties. Dit waren slechts een paar voorbeelden, als u de Anti-Spiegel artikelen van oktober, november en december 2021 doorkijkt zult u er nog veel meer vinden. En ik heb lang niet over alles bericht, dat lukt me simpelweg niet als eenmanszaak.

Wat precies de reden was voor deze extreme toename aan Russische statements, dus wat er achter de schermen gebeurd is, daarnaar kunnen we alleen maar raden. Maar men kan ervan uitgaan dat de door de VS geleide NAVO dingen is gaan doen, of technische middelen is gaan stationeren in de Oekraïne, of de voorbereidingen heeft getroffen tot een stationering, die voor Rusland onaanvaardbaar waren.

Op 13 december hebben de Amerikaanse president Biden en de Russische president Poetin een videotop gehouden. In het persbericht van het Kremlin kon men lezen:

“Joseph Biden van zijn kant benadrukte het vermeende “bedreigende” karakter van de Russische troepenbewegingen nabij de grenzen van de Oekraïne en schetste sanctiemaatregelen die de VS en hun bondgenoten zouden kunnen toepassen indien de situatie verder zou escaleren.
In zijn antwoord benadrukte Vladimir Poetin dat de verantwoordelijkheid niet op Rusland mag worden afgeschoven, aangezien de NAVO gevaarlijke pogingen doet om het Oekraïense grondgebied te ontsluiten en de militaire capaciteiten nabij de Russische grenzen uit te breiden. Rusland heeft er derhalve groot belang bij betrouwbare, juridisch bindende garanties te krijgen om de uitbreiding van de NAVO naar het oosten en de inzet van offensieve wapensystemen in de buurlanden van Rusland te voorkomen.
De staatshoofden kwamen overeen hun vertegenwoordigers opdracht te geven inhoudelijk overleg te plegen over deze gevoelige kwesties.

Met de kennis van nu is het niet moeilijk te raden wat het onderwerp van het gesprek was: Poetin maakte Biden duidelijk dat het optreden van de VS en de NAVO in de Oekraïne voor Rusland onaanvaardbaar was. Rusland heeft toen snel gehandeld. Hoe ernstig Rusland de situatie vond, blijkt uit het volgende feit: voor het eerst in de geschiedenis heeft een regering alle details van de onderhandelingen bekendgemaakt. Normaal gesproken vinden zulke dingen achter gesloten deuren plaats.

Rusland heeft de VS en de NAVO medio december verdragsteksten toegezonden met  voorstellen voor wederzijdse veiligheidsgaranties en de tekst ervan is enkele dagen later gepubliceerd. Dit is nog nooit eerder gebeurd.

Leugens en bedrog

De reden voor deze stap was vermoedelijk een gebeurtenis in oktober/november 2021. Duitsland en Frankrijk riepen toen publiekelijk op tot een bijeenkomst in het kader van het Normandië-formaat over de Oekraïne, maar in een diplomatieke briefwisseling met de Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov, weigerden beide landen voor het eerst zelf het akkoord van Minsk ten uitvoer te brengen. Lavrov weigerde vervolgens naar de bijeenkomst te komen om te praten over de tenuitvoerlegging van het akkoord van Minsk, terwijl de andere partijen echter openlijk verklaren dat zij niet van plan zijn het uit te voeren.

De ministers van Buitenlandse Zaken van Duitsland en Frankrijk hebben de pers te woord gestaan en verklaard dat Rusland weigert te onderhandelen over het akkoord van Minsk. Lavrov publiceerde vervolgens de diplomatieke briefwisseling en liet de hele wereld zien wie hier had gelogen en wie de overeenkomst van Minsk niet wilde uitvoeren, de details zijn hier te vinden.

Om het Westen niet nog eens de kans te geven Rusland op deze manier in een kwaad daglicht te zetten, onderhandelde Rusland met de VS op een quasi-openbare manier en maakte vooraf de eigen voorstellen bekend. Toen de VS en de NAVO eind januari eindelijk antwoordden, lekten deze antwoorden uit naar de Spaanse krant El Pais (hoewel de krant zegt dit niet van Rusland te hebben ontvangen), zodat de antwoorden van de VS en de NAVO ook openbaar waren.

Hoewel de westerse media veel verborgen hielden, waren tenminste de regeringen van alle landen ter wereld op de hoogte van wat er werkelijk was gebeurd.

Op tijd spelen?

In hun antwoord zijn de VS niet ingegaan op de kernproblemen waarover Rusland zich grote zorgen maakt. Rusland heeft ook zijn reactie op de officiële antwoorden van de VS en de NAVO bekendgemaakt. Ondertussen heeft men Poetin in Rusland al herhaaldelijk geciteerd, dat Moskou zich afvroeg of de VS überhaupt wel serieus wilden onderhandelen, of dat zij alleen maar tijd probeerden te rekken.

Blijkbaar – en dit is natuurlijk slechts mijn persoonlijke inschatting, waarvoor er echter meer dan genoeg indirect bewijzen zijn – heeft de NAVO (of de VS) in de Oekraïne iets gedaan of voorbereid dat Poetin grote zorgen baart, en dat is de reden waarom hij sinds omstreeks november 2021 in alle openbare verklaringen eist dat de VS Rusland “nu meteen” veiligheidsgaranties moeten geven. En toen de onderhandelingen eindelijk begonnen en de VS meer dan een maand nodig hadden om een antwoord te formuleren, werd in Moskou de vraag gesteld of de VS slechts probeerden tijd te winnen.

Iets was blijkbaar plotseling erg urgent geworden voor de Russen. Wat dat is, zullen we vermoedelijk pas in de meer of minder verre toekomst te weten komen.

Genegeerde zorgen

Laat ik duidelijk zijn: men hoeft het niet eens te zijn met het Russische standpunt, en men hoeft ook niet te begrijpen dat de Russen zich bedreigd voelden door de gebeurtenissen in de Oekraïne. Maar men kan niet ontkennen dat er iets is dat Rusland grote zorgen baart.

En daar gaat het om in de internationale politiek, net als in het privé-leven: je kunt alleen problemen oplossen als je de zorgen van de ander serieus neemt. Als u de bezorgdheid van de ander negeert, zal een geschil zeker escaleren. In de internationale politiek is dit al eerder de reden voor oorlogen geweest. En het is duidelijk ook de reden voor de huidige oorlog.

Wat er precies aan de hand is in de Oekraïne, waarover de Russen zich zo ongerust over maken, weten we (nog) niet. Maar het moet in Moskou zoveel bezorgdheid hebben veroorzaakt dat militair ingrijpen als het minste kwaad werd beschouwd.

Sovjet-denkbeelden

Om te begrijpen hoe moeilijk deze stap voor de Russische regering moet zijn geweest, moet ik iets uitleggen dat iedereen die Rusland kent, als vanzelfsprekend weet: Russen die in de Sovjet-Unie zijn opgegroeid en gevormd, beschouwen Oekraïners en Russen als één volk. Dat Oekraïners en Russen op elkaar schieten is voor door de Sovjet-Unie gevormde mensen net zo onvoorstelbaar als het voor Duitsers is dat Hamburgers en Münchenaren oorlog tegen elkaar voeren.

Poetin is per slot van rekening iemand die door de Sovjet-Unie is gevormd, en zelfs als de Westerse media hem tot een nieuwe Hitler willen opbouwen, is het idee dat Russen en Oekraïners op elkaar schieten volstrekt absurd voor iemand die door in de Sovjet-Unie is groot geworden, zoals Poetin. Het gebeurt nu al acht jaar in de Donbass, maar dat verandert niets aan het feit.

Ik heb vermeld dat toen Poetin in zijn toespraak de Donbass-republieken erkende, hij zo emotioneel was als ik hem nog nooit heb gezien. En ik heb waarschijnlijk alle openbare optredens van Poetin gezien in de afgelopen jaren, in verband met mijn boek over Poetin en het werk aan de Anti-Spiegel. In die toespraak van vorige week maandag was Poetin erg kwaad, dat was duidelijk te zien.

Hij wist toen waarschijnlijk al dat militair ingrijpen onvermijdelijk was, of in ieder geval zeer waarschijnlijk, vanuit zijn gezichtspunt.

Natuurlijk moet iedereen op basis van zijn eigen morele waarden beslissen of hij de interventie in de Oekraïne gerechtvaardigd vindt. Ik heb hier mijn eigen problemen mee, maar ik weet niet welke andere keuze Poetin had, gezien het feit dat de NAVO, die officieel vijandig staat tegenover Rusland, bezig was de Oekraïne militair over te nemen. De NAVO heeft geweigerd hierover te praten, hoewel Rusland heel duidelijk heeft laten zien dat er zojuist een rode lijn is overschreden en dat Rusland al met de rug tegen de muur staat en geen stap terug kan doen als er Amerikaanse raketten in de Oekraïne worden geplaatst.

De onthoofding-slag

In Rusland wordt nu gezegd dat de Russische interventie in de Oekraïne de enige manier was om een grote oorlog, een derde wereldoorlog, te voorkomen. Men zou kunnen denken dat dit Russische propaganda is, maar er zijn twee feiten die in aanmerking moeten worden genomen.

Ten eerste is er in de VS de strategie van de zogenaamde nucleaire onthoofdingslag. Volgens deze strategie zou een snelle en verrassende nucleaire preventieve aanval op Russische commandocentra en kernwapens het grootste deel van het nucleaire potentieel van Rusland vernietigen. De rest kan, volgens de voorstanders van deze strategie, worden onderschept en slechts enkele kernraketten van de Russische tegenaanval zouden tot de VS doordringen.

En aangezien die waarschijnlijk in Europa en niet in de VS zullen inslaan, is deze strategie een optie die door sommige haviken in Washington openlijk wordt besproken. Dit zijn geen enkelingen die in Washington het denkbeeld aanhangen dat een nucleaire oorlog te winnen is, als men maar snel genoeg kan toeslaan. Daartoe zouden Amerikaanse kernraketten zo dicht mogelijk bij de grenzen van Rusland moeten worden geplaatst, bijvoorbeeld in de Oekraïne.

Ten tweede sluiten de VS, als enige kernmogendheid ter wereld, in hun militaire doctrine een nucleaire preventieve aanval niet expliciet uit. China en Rusland hebben in hun militaire doctrines opgenomen dat kernwapens alleen mogen worden gebruikt in het geval van een nucleaire aanval op hun landen of in het geval van een existentiële bedreiging van hun landen. De VS daarentegen sluiten niet uit dat zij een land met kernwapens verrassend zullen aanvallen, als het ware vanuit het niets. Dit staat zo beschreven in de Amerikaanse militaire doctrine en wordt ook in het geheel niet ontkend.

Dit wetende, wordt het duidelijk waarom men zich in Rusland zo’n zorgen maakt. Amerikaanse kernwapens in de Oekraïne, vooral als de VS binnenkort over eigen hypersonische raketten zullen beschikken, zouden een nucleaire onthoofdingsslag mogelijk maken omdat de waarschuwingstijd voor Rusland  teruggebracht zou zijn tot minder dan vier minuten. Om nog maar te zwijgen van het gevaar van een oorlog per vergissing, omdat een of ander verkeerd geïnterpreteerd radarsignaal wijst op een raketlancering en er geen tijd is om dit nog eens te controleren.

Oorlog om een kernoorlog te voorkomen?

Het staat iedereen vrij te denken dat de NAVO een vredesbondgenootschap is en dat de regering van de VS het bolwerk van vreedzame politici is, maar niemand kan serieus ontkennen dat hier een existentiële dreiging (potentiële, voor mijn part) voor Rusland is geschapen. Zouden de VS toestaan dat een land dat de VS als vijand beschouwt, en dat ook openlijk in zijn regeringsverklaringen uitspreekt, dat zo’n land dan kernwapens opstelt die Washington, New York of San Francisco in slechts vier minuten vliegtijd kunnen bereiken?

Men hoeft het niet eens te zijn met de Russische verklaring dat de enige keuze was om militair op te treden en deze dreiging uit te schakelen, maar men moet wel begrijpen dat deze dreiging in ieder geval niet volledig kan worden weggewuifd. En ik herhaal: al was het maar om het risico van een kernoorlog per vergissing te voorkomen.

De VS en de NAVO hebben categorisch geweigerd om zelfs maar te onderhandelen over het NAVO-lidmaatschap of de stationering van NAVO-troepen in de Oekraïne in het kader van de bilaterale verdragen. Integendeel, zij zijn reeds begonnen met de bouw van bases in de Oekraïne, het stationeren van soldaten in de Oekraïne en het ombouwen van militaire luchthavens en andere militaire objecten volgens NAVO-normen.

Mijn conclusie

Ik was blij na de erkenning van de Donbass-republieken, omdat ik daar vrienden heb en ik het vooruitzicht dat de acht jaar durende oorlog nu voorbij zou zijn, omdat de Oekraïne geen conflict met Rusland zou riskeren, positief vond. Ik was – net als de meeste anderen – zeer emotioneel. Of je nu emotioneel was – zoals ik – omdat je blij was met de erkenning van de Donbass-republieken of omdat je er boos over was, dat doet er niet toe. De overgrote meerderheid van de mensen die ook maar enigszins geïnteresseerd waren in politiek, waren een week geleden emotioneel en gefixeerd op de Donbass.

En toen Rusland vervolgens op donderdag met zijn militaire operatie begon, nadat de beschietingen van de Donbass door Kiev na de erkenning waren toegenomen in plaats van afgenomen, toen liepen de emoties pas echt hoog op.

Ik denk dat de meeste mensen het gevoel hadden (en nog steeds hebben) dat zij in de loop van deze emotionalisering hun analytisch verstand met vakantie hebben gestuurd. Dat was in ieder geval het geval voor mij, en pas in het weekend begon ik te beseffen dat het vermoedelijk helemaal niet om de Donbass ging. Zeker, het beëindigen van de oorlog daarginds zal wel een positief neveneffect
zijn voor Poetin en de Russische regering, en de weigering van Kiev om het akkoord van Minsk na te komen en in plaats daarvan een massale troepenconcentratie in de Donbass bijeen te brengen was zeker eveneens van betekenis.

Maar dit was zeker ook niet echt nieuw, en dat hebben we in de afgelopen acht jaar al vele malen mee gemaakt zonder dat Rusland daarom militair heeft ingegrepen. Daarom ga ik ervan uit dat de belangrijkste reden voor het Russische optreden het gedrag van de VS en de NAVO is. Er is iets gebeurd in de Oekraïne waardoor de kaarten opnieuw zijn geschud en Rusland onder druk is komen te staan om dit nu te voorkomen of het zal niet langer in staat zijn om een existentiële bedreiging voor zijn land af te wenden. We weten vandaag nog niet wat daar gebeurd is, maar ik vermoed dat het niet lang meer zal duren voordat Rusland daarmee naar buiten treedt.

De oorlog die we nu meemaken, had kunnen worden voorkomen indien de VS, ten ene male, ermee waren opgehouden zich de Oekraïne op militair gebied toe te eigenen. En ten andere male, indien er op Kiev druk was uitgeoefend om de beschieting van de Donbass te staken.

Rusland wist dat het na de erkenning van de Donbass – en vooral na zijn militaire interventie in de Oekraïne – met vernietigende sancties zou worden geconfronteerd. Het feit dat Rusland deze stap toch heeft gezet, hoewel het er niet veel bij te winnen heeft (afgezien van de Donbass) maar beslist gigantische economische schade op de koop toe zou moeten nemen, toont eens te meer aan dat Rusland van mening is dat dit de enige manier is om iets te voorkomen dat nog veel erger is.

Je kunt Rusland en Poetin veel dingen verwijten, maar dom zijn Poetin en zijn adviseurs zeker niet. Het grootste land ter wereld zal niet echt een oorlog voeren alleen maar om een paar vierkante kilometer extra land te veroveren of in handen te krijgen dat bovendien naderhand tegen hoge kosten weer opgebouwd moet worden. Oorlogen werden en worden altijd gevoerd voor specifieke doelen, omdat men hoopt er iets mee te winnen. Rusland heeft echter niets te winnen in de Oekraïne dat op de een of andere manier de te verwachtten sancties zou kunnen compenseren.

Daarom ben ik tot de conclusie gekomen dat Poetin met zijn militaire interventie iets heeft willen voorkomen dat voor Rusland nog erger zou zijn dan de sancties die er nu aankomen. De sancties zouden zo ver kunnen gaan dat alle (economische) betrekkingen met het Westen volledig worden verbroken.Dit kan niet langer worden uitgesloten. Rusland heeft dit risico desondanks genomen.

Of u het daar nu mee eens bent of niet, maar ik heb de indruk dat men in Rusland echt gelooft door middel  van een militaire interventie in Oekraïne de Derde Wereldoorlog te kunnen voorkomen, die dreigt indien  Amerikaanse raketten in de Oekraïne worden gestationeerd. Het Westen had deze oorlog kunnen voorkomen als het de openlijk en herhaaldelijk uitgesproken bezorgdheid van Rusland serieus had genomen. Dit verandert niets aan het feit dat het Rusland was dat de Oekraïne is binnengedrongen, en niet andersom. Maar als het Westen echt geïnteresseerd was geweest in vrede, had het dit alles kunnen voorkomen met een beetje toeschietelijkheid.

Hoe meer ik over dit alles nadenk, des te meer ik genegen ben te denken dat Rusland misschien gelijk heeft. En ik heb geen idee hoe Rusland had kunnen voorkomen dat de NAVO en de Verenigde Staten zich de Oekraïne op militair gebied zouden toe-eigenen en de daarmee gepaard gaande stationering van Amerikaanse raketten, anders dan door een militaire interventie. Maar het Westen wilde over dit onderwerp niet praten.

Als men nu ook nog in gedachten houdt, dat de Oekraïense President Zelenski op de Veiligheidsconferentie van München op 19 februari openlijk heeft aangekondigd zijn land nucleair te willen bewapenen, en dat Poetin de Donbass-republieken onmiddellijk daarna op 21 februari erkende en op 24 februari instructies heeft gegeven tot een militaire operatie, dan wordt de samenhang in de tijd wel duidelijk. Het is moeilijk om te veronderstellen dat de Russische militaire operatie, en vooral de datum van het begin ervan, lang van tevoren was gepland, omdat het in de Oekraïne nu net dooit, waardoor het land in een modderpoel verandert, een van de meest ongunstige momenten voor een militaire operatie.

Iets – misschien Zelenski’s aankondigingen in München of de dubieuze vracht van het een of ander Amerikaans vliegtuig, dat wapens naar de Oekraïne had gebracht – heeft ervoor gezorgd dat Poetin besloot in te grijpen en dat op het vanuit militair oogpunt meest ongunstige moment. Naar een lang van tevoren geplande actie ziet dit er niet uit, dan zou Rusland eerder zijn binnengevallen, toen alles nog bevroren was, of zou een maand of twee hebben gewacht totdat de modderperiode voorbij was.

Rusland heeft dit dus niet gedaan, wat ook aangeeft dat er iets gebeurd moet zijn, wat Poetin vanuit zijn standpunt gedwongen heeft om snel een beslissing te nemen.

[eind van de vertaling]