Sergej Lavrov, de Russische minister van buitenlandse zaken, heeft bij de 30ste top van de OVSE een rede gehouden die nauwelijks nog diplomatiek te noemen is – hij sprak duidelijke taal. Het valt me op dat de Russische gezagdragers sinds enige tijd geen doekjes meer eromheen winden en duidelijk vertellen waar het op staat. De Russen hebben iedere respect voor het collectieve Westen verloren, zijn de westerse arrogantie zat en zijn misschien van menig dat het Westen het toch niet snapt als je in bedekte termen spreekt.(1)Zie ook ons artikel: Het einde van de diplomatie
[begin van de vertaling]
Mijnheer de waarnemend voorzitter,
Mevrouw de secretaris-generaal,
Collega’s,
Over niet al te lange tijd, in 2025, is er sinds de ondertekening van de Slotakte van Helsinki(2)De Helsinki-akkoorden vormen de slotverklaring van de Conferentie over Veiligheid en Samenwerking in Europa, vijftig jaar verstreken. Tot mijn spijt moet ik zeggen dat de OVSE deze verjaardag in een deplorabele staat nadert en dat de toekomstvooruitzichten van deze organisatie onduidelijk blijven.
Met het einde van de Koude Oorlog en de ideologische confrontatie die daarmee gepaard ging, bestond er de historische kans, dat het verbindende potentieel van de OVSE maximaal zou worden benut. En dat tevens deze organisatie een platform zou worden voor de breedst mogelijke pan-Europese samenwerking en een centraal element in het ontstaan in Europa en de Euro-Atlantische regio van een alomvattende architectuur van gelijke en ondeelbare veiligheid in alle drie de dimensies.
Binnen het kader van politiek-militaire doelstellingen, de zogenaamde “eerste mand”, hadden de deelnemende staten een aantal fundamentele documenten aangenomen die gericht zijn op het creëren van een Europa zonder scheidslijnen – in de breedste zin van het woord – en die ook bepalen dat het ontoelaatbaar is om de eigen veiligheid te vergroten ten koste van de veiligheid van anderen. Dit zijn onder andere het Handvest van Parijs voor een Nieuw Europa (1990), het Handvest voor Europese Veiligheid (1999) en de Verklaring van Astana (2010).(3)Op de website van de OVSE zijn al deze documenten te vinden: Charter of Paris for a New Europe, Charter for European Security, Astana Commemorative Declaration: Towards a Security Community
Rusland heeft van zijn kant alles in het werk gesteld om bovengenoemde nobele doelen te bereiken. Onze talrijke initiatieven, waaronder het sluiten van het Verdrag inzake de Europese Veiligheid en het creëren van een gemeenschappelijke veiligheidsruimte gebaseerd op samenwerking, waren precies op dit doel gericht.
Helaas hebben de westerse politieke elites, die zichzelf het recht hebben toegeëigend om het lot van de mensheid te bepalen, een kortzichtige keuze gemaakt, niet ten gunste van de OVSE, maar ten gunste van de NAVO. Dus ten gunste van de filosofie van indamming, nulsom geopolitieke spelletjes(4)Een nulsomspel (Engels: zero-sum game), is een situatie waarbij een voordeel voor de ene partij noodzakelijk moet leiden tot een even groot nadeel voor een of meer andere partijen. en de logica van een “Master/slave-verhouding”(5)Master/slave is in de informatietechnologie een model van asymmetrische communicatie of besturing waarbij een apparaat of proces (de “master”) een of meerdere andere apparaten of processen (de “slaves”) bestuurt.. Een van de belangrijkste factoren van deze denkwereld, was de onophoudelijke expansie van het NAVO-blok naar het oosten, die is begonnen na de ontbinding van de Warschau Verdragsorganisatie. Ondanks het feit dat – ogenschijnlijk – het einde van de Koude Oorlog het Noord-Atlantisch Bondgenootschap van zijn bestaansrecht had beroofd.
NAVO- en EU-staten hebben opzettelijk de politiek-militaire samenwerking binnen de OVSE onmogelijk gemaakt. In 1999 begingen de NAVO-landen een daad van aperte, onbeschaamde agressie tegen Joegoslavië, een lid van de OVSE en de Verenigde Naties. In 2008 werd Kosovo, in strijd met resolutie 1244 van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties en het principe van de onschendbaarheid van grenzen in Europa, vastgelegd in de Slotakte van Helsinki, zonder enig referendum van Servië afgenomen.
Op de top van Boekarest in 2008, makten OVSE-landen, die tevens lid waren van de NAVO, Tbilisi en Kiev lekker met de belofte op het NAVO-lidmaatschap. Het doel was simpel en niet moeilijk te begrijpen, namelijk om hen tegen Rusland in stelling te brengen. Micheil Saakasjvili, die aan de macht was gekomen als gevolg van de door het Westen gesteunde “Rozenrevolutie”, maakte onmiddellijk van de carte blanche gebruik, die hij in Boekarest had ontvangen. In augustus 2008 gaf hij bevel steden in Zuid-Ossetië te bombarderen en de stellingen van de vredesmacht aan te vallen, die zich daar met goedkeuring van de OVSE bevond. Deze provocatie was voorbereid door de Verenigde Staten, die in Georgië hun “Train and Equip” programma hadden gelanceerd. Wat Saakasjvili in Washington “had geleerd”, voerde hij gehoorzaam uit.
Er was veel meer voor nodig om een anti-Russisch bruggenhoofd in de Oekraïne te creëren, namelijk een bloedige staatsgreep in 2014 en acht jaar van strafoperaties tegen de bevolking van de Donbass, en dit alles met aanmoediging van het Westen en tevens in strijd met de Minsk-akkoorden, die goedgekeurd waren door de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Ik wil nogmaals wijzen op de cynische bekentenissen van zowel de voormalige Duitse bondskanselier Merkel als de voormalige presidenten van Frankrijk en Oekraïne, Hollande en Porosjenko, dat ze de Minsk-akkoorden niet hadden bepleit om wille de vrede in de Oekraïne, maar uitsluitend om het regime in Kiev tijd te verschaffen het tegen Rusland gerichte militaire potentieel uit te bouwen.
Een andere pogingen om de acute problemen van ons continent op basis van OVSE-beginselen op te lossen, die eveneens gedwarsboomd werd, is het “Kozak Memorandum”(6)Het Kozak Memorandum, officieel een Russisch ontwerpmemorandum over de basisprincipes van de staatsstructuur van een verenigde staat in Moldavië, is een voorstel uit 2003 voor een definitieve regeling van de betrekkingen tussen Moldavië en Transnistrië en voor de oplossing van het … Lees verder..., dat de situatie in Moldavië 20 jaar geleden op een bestendige manier had kunnen oplossen. Destijds torpedeerden de NAVO en de EU in Brussel het document, dat al was geparafeerd door Chisinau en Tiraspol. Nu is ook nog het “5+2” formaat”(7)Het 5+2 formaat, ook bekend als “5+2 overleg” of “5+2 onderhandelingen”, is een diplomatiek platform voor het oplossen van het Transdnjestrië-conflict. De diplomatieke gesprekken van deze formule vinden plaats onder auspiciën van de OVSE, die sinds 1993 betrokken is bij … Lees verder..., obsoleet geworden – het laatste overblijfsel van de gezamenlijke inspanningen om tot een oplossing van het Transnistrië-conflict te komen.
In feite is Moldavië voorbestemd om het volgende slachtoffer te worden van de hybride oorlog tegen Rusland, die het Westen heeft ontketend. Ieder land waar nu westerse afgezanten, stichtingen en zogenaamde NGO’s actief zijn, zou de aanwezigheid van dergelijke instellingen nog eens moeten overdenken.
NAVO-leden hebben op aandringen van de Verenigde Staten de inwerkingtreding van de CFE-Verdrag(8)Het Verdrag inzake conventionele strijdkrachten in Europa is een internationale overeenkomst die dateert van de laatste jaren van de Koude Oorlog. Het verdrag stelt een limiet aan de hoeveelheid militair materieel in Europa en verplicht tot de vernietiging van overtollige wapens. Het verdrag stelt … Lees verder... geblokkeerd en specifieke Russische voorstellen genegeerd om de uitvoerbaarheid van een beleid van conventionele wapenbeheersing in Europa in stand te houden. Door hun acties hebben de Amerikanen ook het Open Skies-Verdrag(9)Het Open Skies-verdrag legt de grondslag voor een programma van ongewapende luchtverkenningsvluchten boven het hele grondgebied van de deelnemers. “de grond ingeboord” en hebben tevens een hele reeks andere fundamentele documenten die gericht zijn op het versterken van het wederzijds vertrouwen op het gebied van veiligheid waardeloos gemaakt.
De ware bedoelingen van westerse politici werden opnieuw aangetoond, toen Washington en Brussel de voorstellen van Rusland van december 2021 voor juridisch bindende veiligheidsgaranties in Europa, verwierpen.(10)Vergelijk daartoe bijvoorbeeld ons artikel: De symboliek van een oude A-Ford Ze wilden niet eens met ons praten. Geen van hen reageerde zelfs maar op mijn schrijven aan de ministers van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Staten en de NAVO-lidstaten van 28 januari 2022, waarin ik hen verzocht antwoord te geven op de vraag “Hoe interpreteert u de beloftes die zijn gedaan tijdens diverse OVSE-toppen om uw eigen veiligheid niet te versterken ten koste van de veiligheid van anderen? In plaats daarvan kregen we lege “stukjes papier” toegestuurd van de Dienst Buitenlands Beleid van de EU en de secretaris-generaal van de NAVO, aan wie de boodschap niet eens gericht was. De essentie van het standpunt van het Westen: het maakt niet uit wat hun presidenten en premiers in de OVSE hebben ondertekend, alleen de NAVO kan wettelijke veiligheidsgaranties bieden. Dit is de manier waarop een groep landen onder leiding van een “exceptionele” mogendheid(11)American exceptualism omgaat met deze organisatie, die klaarblijkelijk toch al niet meer gerespecteerd wordt.
De situatie bij het tweede doelstellingscomplex, de “tweede mand” van de OVSE, is niet minder droevig. In een poging om de Russische economie ten val te brengen, hebben de Verenigde Staten van Amerika en hun Europese satellieten duizenden sancties opgelegd aan Rusland, waarmee ze een einde hebben gemaakt aan de brede praktische samenwerking tussen Oost en West in een ooit vereend gebied. Het regime in Kiev is het resultaat van de doelstelling van Washington om in puur egoïstische eigenbelang, Rusland in te dammen en de binnenlandse problemen op te lossen ten koste van anderen, met als gewenst bijverschijnsel ook het uitschakelen van economische concurrenten, voornamelijk de EU. Ondanks alles blijft de EU gehoorzaam haar weinig benijdenswaardige rol spelen, door lijdzaam de gevolgen te ondergaan van het Amerikaanse Oekraïne-avontuur en gedwee de vormen van economisch partnerschap op te geven, die de EU decennialang welvaart hebben gebracht. De indruk bestaat dat de EU de oorspronkelijke doelstellingen van haar oprichters om het welzijn van de burgers van haar lidstaten te verbeteren, heeft losgelaten – grotendeels door toedoen van de Brusselse bureaucratie – en is veranderd in een agressief geopolitiek project.
Als we het hebben over het lot van de OVSE, kunnen we niet nalaten stil blijven te staan bij de menselijke dimensie. Deze “mand” is gevuld met een groot aantal verplichtingen die gedragen zouden moeten worden – en dit ik wil ik nog eens bijzonder benadrukken – door alle deelnemende staten.
Dit werpt echter ook de kwestie van billijkheid en objectiviteit op. Het ODIHR(12)Bureau voor Democratische Instellingen en Mensenrechten heeft zonder vooraf overeengekomen regels en procedures zijn werk uitsluitend gericht op de landen “ten oosten van Wenen”. OVSE-waarnemers gaan naar verkiezingen met van tevoren vaststaande conclusies. Tegelijkertijd sluit het ODIHR de ogen voor talrijke mensenrechtenschendingen in het Westen. “Het Moskou Mechanisme”(13)Het Moskou-mechanisme, opgericht in 1991, is een vertrouwen scheppende en veiligheidsbevorderende maatregel bij de 57 deelnemende staten van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE). Het is een aanvulling en versterking van het “mechanisme van Wenen”, dat in 1989 … Lees verder..., met zijn bevooroordeelde experts, werkt er ook ijverig aan de politieke opdrachten uit te voeren. De afgevaardigde voor de persvrijheid zwijgt echter wanneer niet-westerse media worden onderdrukt.
We hebben het in al die jaren niet eens kunnen worden over de agendapunten van toezichthoudende commissie voor de “menselijke dimensie”, onder andere omdat sommige delegaties hardnekkig blijven verhinderen dat het probleem van het neo-nazisme op de agenda wordt gezet. Dit ondanks het feit dat de nazi-ideologie en -praktijken en andere vormen van raciale en religieuze intolerantie in Europa, voornamelijk in de Oekraïne en de Baltische staten, een hoge vlucht hebben genomen. Collaborateurs van Hitler worden verheerlijkt, monumenten voor de bevrijders worden gesloopt en deze wandaden worden tegenwoordig ook nog door de wetgeving bekrachtigd.
Het neonazi-regime dat in Kiev regeert, “overschaduwt” zelfs de Baltische staten met zijn acties om alles wat Russisch is, wettelijk uit te roeien. Het bestaan van de Russen en hun beslissende rol in de geschiedenis van de Oekraïne, wordt ontkend. Mensen is het verboden om in hun moedertaal te communiceren, te lezen en te studeren, toegang te hebben tot Russischtalige media en cultuur. Feiten zat – en de OVSE en haar gespecialiseerde instellingen zwijgen. Ze zwegen zelfs toen het regime in Kiev schaamteloos uitzonderingen maakte op de discriminerende wetgeving aangaande de “nationale taal”, en dan weliswaar alleen voor de talen van de Europese Unie en niet voor het Russisch. Het “verlichte” Brussel zweeg eveneens en sprak zich op geen enkele manier uit over plicht om de vele verdragen van de Verenigde Naties, UNESCO en de Raad van Europa, die gelijke rechten voor alle nationale minderheden garanderen, na te komen.
Onlangs verkondigde de voorzitter van de Verchovna Rada, de heer R.A. Stefantsjoek, “als een donderslag uit de heldere hemel” dat er in de Oekraïne geen Russische minderheden bestonden en dat die er ook niet kunnen bestaan. Blijkbaar heeft de leidsman van het Oekraïense parlement nooit de volgende tekst gelezen: “De vrije ontwikkeling en bescherming van Russische en andere minderheidstalen wordt gegarandeerd; de staat bevordert de consolidatie van de natie, de ontwikkeling van haar historisch zelfbewustzijn, tradities en cultuur, taalkundige en religieuze identiteit van alle nationale minderheden; de inhoud van rechten en vrijheden mag niet worden ingeperkt; er mogen geen privileges of beperkingen zijn op grond van ras, politieke, religieuze en andere overtuigingen; het recht om in de moedertaal te studeren wordt gegarandeerd.” Dit zijn slechts enkele citaten uit de huidige grondwet van Oekraïne, die niemand heeft geannuleerd en waarop president Zelenski en voor hem Porosjenko, de ambtseed aflegden onder applaus van het Westen. Maar iedereen zwijgt weer eens – de OVSE, de Commissie van Venetië, de EU en de Verenigde Staten van Amerika – alsof ze de schending van de Oekraïense grondwet niet hebben opgemerkt.
In deze oorverdovende stilte en zelfs nog aangespoord door het Westen, heeft het regime in Kiev een walgelijke campagne ontketend tegen de Oekraïens-Orthodoxe Kerk, waarbij de kerken in beslag werden genomen en gelovigen en geestelijken fysieke werden aangevallen.
Let wel: al deze misdaden tegen de menselijkheid zijn niet pas in februari 2022 begonnen, maar onmiddellijk na de bloedige staatsgreep in februari 2014, toen neonazi’s de macht grepen en de schikkingsvoorstellen verscheurden die de dag ervoor was ondertekend en waarvoor Duitsland, Polen en Frankrijk garant stonden. Deze landen hebben de onmiskenbare misachting ervan, echter probleemlos geaccepteerd.
Tegen deze achtergrond is het cynisme van de lievelingskreten van de Brusselse leiders, dat alle handelingen van Zelenski erop gericht zijn “de Europese waarden te verdedigen”, des te opmerkelijker. Nu willen ze ook nog versneld voor het regime in Kiev de deur naar de EU openzetten. Men zou haast wel kunnen stellen: nazi’s worden buiten hun beurt om opgenomen. Wat een schande!
De vraag rijst: waarvoor hebben we falende instellingen nodig, die verworden zijn tot instrumenten van degenen, wier doel de privatisering van het beheer van internationale organisaties is, en dit uitsluitend voor hun eigen gerief? Welke belangen van pan-Europese veiligheid en samenwerking zijn gediend met een dergelijke OVSE?
De huidige situatie is een direct gevolg van de hardnekkige pogingen van onze westerse buren om hun dominerende rol veilig te stellen door de OVSE schaamteloos te misbruiken om op agressieve wijze bekrompen hun eigenbelangen te bevorderen en opzettelijk het grondbeginsel van consensus en het wezen van de diplomatieke cultuur te vernietigen. Het is voor ieder onbevooroordeeld mens duidelijk dat dit niet de manier is om Europese veiligheidskwesties serieus en eerlijk op te lossen. Maar de westerse hoofdsteden “doden” met benijdenswaardige doelmatigheid, iedere kans op een opleving van de OVSE . Ze hebben al een “Europese politieke gemeenschap” gecreëerd zonder Rusland en Wit-Rusland. Op deze manier is er weer een scheidslijn getrokken op ons continent, waardoor de OVSE-ruimte wordt vernietigd. De initiatiefnemers van dit idee zouden eens goed moeten nadenken over hoe hun geesteskind zich verhoudt tot de nobele idealen waardoor de grondleggers van het Helsinki-proces en de auteurs van het Handvest van Parijs voor een Nieuw Europa, werden geleid.
Traditioneel is het gebruikelijk om de toespraken op onze vergaderingen af te sluiten met een optimistische, positieve noot. Op dit moment zijn er echter geen bijzondere redenen voor optimisme. De OVSE wordt in wezen een aanhangsel van de NAVO en de EU. De organisatie staat (laten we eerlijk zijn) aan de rand van de afgrond. Een eenvoudige vraag dringt zich op: heeft het zin om inspanningen te leveren om de organisatie nieuw leven in te blazen? Zal deze ooit nog in staat zijn om zich aan te passen aan de objectieve realiteit van de globale ontwikkelingen en weer een platform te worden voor het aanpakken van regionale veiligheidskwesties op basis van de principes van de Slotakte van Helsinki, en dan met name het principe van de gelijkwaardigheid van alle deelnemende landen? Tot nu toe zijn er veel meer vragen dan antwoorden.
Ondertussen staat het leven niet stil. De processen van Euraziatische integratie en gelijkwaardige samenwerking op basis van een eerlijke afweging van alle belangen, ontwikkelen zich op ons continent op een constructieve manier, ongeacht de steeds voortschrijdende onderwerping van de OVSE aan de haar opgelegde, op confrontatie gerichte agenda.
[einde van de vertaling]
Voetnoten
