Onder leiding van premier Rutte is Nederland verworden tot een corpocratie, waar multinationals ongeremd hun invloed gebruiken om zo weinig mogelijk belasting te betalen en op de beschermende hand van de overheid kunnen rekenen als ze falen. Ruttes VVD behartigt niet de belangen van de hardwerkende burger, maar die van het old boys netwerk, is de conclusie van Ewald Engelen.
Zaterdag 16 juni maakte dagblad Trouw bekend dat Shell al sinds 2005 geen belasting meer betaalt over de dividenduitkeringen aan de eigenaren van de zogenaamde B-aandelen die het concern na de eenmakingsoperatie heeft uitgegeven. Om mogelijk verzet van de Britse eigenaren van Shell tegen de verplaatsing van het hoofdkantoor van Londen naar Den Haag weg te nemen, ging de Nederlandse fiscus destijds stilletjes akkoord met een constructie waarbij het dividend niet wordt uitgekeerd door Shell nv, maar door een brievenbusmaatschappij op een van de Kanaaleilanden. Sinds 2005 is er op deze manier 7 miljard euro aan belastinggeld weggelekt. Tegen de achtergrond van de pakweg vijftig miljard euro die de kabinetten Rutte-1 en Rutte-2 sinds 2010 hebben ‘omgebogen’, is dat voorwaar geen sinecure.
Het is te danken aan het monnikenwerk van de Amsterdamse fiscalist Jan van der Streek dat we dit weten. Daarmee steekt Van der Streek overigens gunstig af bij zijn collega’s die veelal werkzaam zijn bij een van de vier grote accountants (Deloitte, EY, PwC, KPMG) en die hun toga misbruiken om hun commerciële (neven)activiteiten van wetenschappelijke legitimiteit te voorzien en hun publieke interventies van een academisch aura.
Uit een gedetailleerde beschrijving van de fiscale constructie die Shell heeft gebruikt om de dividendbelasting te ontwijken die afgelopen donderdag werd gepubliceerd in het Weekblad fiscaal recht blijkt dat de fiscus Shell vooral ter wille was omdat het bedrijf in zwaar weer verkeerde. De eenmaking van Shell onder Nederlands recht was het antwoord van het bestuur van Shell op de aandeelhoudersopstand die dreigde toen het bedrijf in 2004 over veel kleinere reserves bleek te beschikken dan gedacht, doordat het reeds ingeboekte oliereserves door fors gedaalde olieprijzen tegen veel lagere waarderingen in de boeken moest zetten.
Hechte relatie
Het is een patroon dat we de afgelopen jaren vaker hebben gezien, en dat veel zegt over de hechte relaties tussen politiek en grootkapitaal in het Nederland van Rutte.