Het buitenlandse beleid van Donald Trump is zacht uitgedrukt nogal wispelturig. In het Westen vindt er een scherpe scheiding tussen Trump-vereerders en Trump-haters plaats. Vooral sinds Trump lijkt te proberen zich van Oekraïne af te keren, is de houding in Europa tegenover Trump vooral wantrouwig, terwijl men wanhopig probeert Trump ten vriend te houden.
In Russland wordt veel over Trump gediscussieerd, men lijkt er haast wel beter op de hoogte van de Amerikaanse politiek dan de Amerikanen zelf. De regering houdt zich opvallend op het vlak, men oordeelt niet over Trumps U-bochten en lijkt Trump alle kans te willen geven om zich als winnaar voor te doen. De westerse commentaren lopen vaak uiteen van “Poetin heeft Trump erin geluisd” tot “Trump heeft Poetin op zijn plaats gezet”.
Hier een vertaling van een artikel van Dmitri Trenin(1)Dmitri Vitalievitsj Trenin (geboren op 11 september 1955 in Moskou) is een Sovjet- en Russisch politicoloog. Hij is kandidaat in de historische wetenschappen. Van 2008 tot 2022 was hij directeur van het Carnegie-centrum in Moskou. Hij heeft de rang van kolonel. Hij is nu directeur van het Instituut … Lees verder....
Virtueel achtbaanritje
Dmitri Trenin over de tactiek en strategie van Donald Trump
Het afgelopen jaar zijn de meeste Russische commentatoren in ‘Trumpologen’ veranderd. Elke uitspraak van de Amerikaanse president – en dat zijn er vaak meerdere per dag – wordt onder de loep genomen en actief besproken. Aangezien Trumps uitspraken vaak in tegenspraak zijn met eerdere uitspraken, is het volgen van Trumps gedachtegang een boeiende bezigheid – een soort virtuele achtbaanrit. Het is adembenemend.
Je moet je er echter niet te veel door laten meeslepen. De tactiek van Trump is over het algemeen niet moeilijk te begrijpen. Hij is nu eens grof en dreigend, dan weer vleiend en geruststellend. Soms is hij een van ons, dan weer een tegenstander. Het meest belangrijke is te begrijpen of er achter deze tactiek ook een strategie schuilgaat. In de negen maanden van Trumps tweede presidentschap is er genoeg materiaal verzameld om voorlopige conclusies te trekken.
- Ten eerste streeft Trump ernaar de grootste president in de geschiedenis van de VS te worden. Zijn strategie is in de eerste plaats gericht op het bereiken van persoonlijke grootsheid.
- Ten tweede streeft hij ernaar de economische concurrenten van de VS te onderdrukken.
- Ten derde streeft hij ernaar de lauweren van wereldvredebrenger te verwerven – voor zichzelf en voor de VS.
Voor Rusland is vooral het derde punt van belang. Voor Trump betekent vrede in feite een wapenstilstand. Hij heeft noch de wil, noch het geduld om een echte vreedzame regeling te bereiken. Het belangrijkste is om vertegenwoordigers van de strijdende partijen op één plek bijeen te brengen en, vanuit een boven hen verheven positie, de komst van ‘vrede’ af te kondigen. Wat er daarna gebeurt, interesseert Trump niet: de verantwoordelijkheid voor het opnieuw uitbreken van oorlogen komt bij anderen te liggen, terwijl hijzelf de vredestichter blijft. Wanneer deze formule niet werkt, wordt Trump ‘boos’, ‘moe’ en ‘teleurgesteld’ – en dreigt hij met geweld om de onwilligen te dwingen zijn vredesvoorwaarden te accepteren.
Met Rusland gaat deze aanpak niet op. Helaas werkt ook de Russische aanpak niet – al vanaf het tijdstip dat Trump weer aan de macht is – namelijk om de Amerikaanse president uit te leggen wat de diepere oorzaken van de Oekraïense crisis zijn en waarom de door Moskou voorgestelde voorwaarden niet ‘maximalistisch’ zijn, maar minimaal noodzakelijk om een duurzame vrede te bereiken. Trump is gericht op het ‘hier en nu’, het woord geschiedenis is voor hem een onbekend begrip. Het resultaat is dat de dialoog met hem zich al acht maanden voortsleept en dat het ‘licht aan het einde van de tunnel’ weliswaar af en toe opflakkert, maar dan weer dooft.
Daar is ook een belangrijke externe reden voor: ondanks al zijn grenzeloze ‘grootsheid’ is Donald Trump niet helemaal onafhankelijk. Hij is niet de ‘koning van Amerika’ of de ‘keizer van de westerse wereld’. Hij kan zijn Europese vazallen niet negeren, hoe hij ook persoonlijk tegenover hen staat. Temeer omdat hij zijn partijgenoten, de Republikeinen, en zijn tegenstanders, de Democraten, in de VS niet kan negeren, die vrijwel eensgezind zijn in hun vijandige, zo niet russofobe houding ten opzichte van Rusland. Dat kan hij nu niet en dat zal hij ook nooit kunnen.
De ‘speciale diplomatieke operatie’ – de dialoog tussen de Russische leiders en president Trump – was nuttig. Ze toonde de partners van Rusland aan dat Moskou oprecht streeft naar een rechtvaardige en duurzame vrede.
Ze heeft aan het Russische leger en het Russische volk laten zien dat de leiders van het land zich inzetten voor de doelstellingen van de SMO. Ze heeft ten slotte aan de Russische leiders zelf laten zien wat de grenzen zijn van wat Donald Trump kan doen. Ondanks de annulering of uitstel van een nieuwe ontmoeting tussen Poetin en Trump, gaat de dialoog tussen het Kremlin en het Witte Huis door, maar nu op twee parallelle “sporen”: Lavrov-Rubio en Dmitriëv-Whitcoff. Men moet echter de functie van diplomatie in oorlogstijd begrijpen. Deze bestaat uit de consolidatie van de resultaten die op het strijdtoneel zijn bereikt. Een speciale diplomatieke operatie kan nuttig zijn, maar kan geen vervanging zijn voor een speciale militaire operatie.
Voetnoten
