Verschenen op De Wereld Morgen
De Morgen en La Libre Belgique brachten gisteren het nieuws dat in Vlaanderen sinds 2017 een geheime veldproef wordt gehouden door het Vlaams Instituut Biotechnologie (VIB) met GM-maïs veranderd met de CRISPR-Cas technologie, zonder toepassing van de normale GGO-procedures en regels. Dit feit roept vele vragen op en komt net op het moment dat het Europees Hof van Justitie een uitspraak gaat doen over de juridische status van deze nieuwe gentechnieken.
Uitspraak van het Europees Hof: meer duidelijkheid rond nieuwe GGO-technieken?
Op woensdag 25 juli 2018 (om 11 uur ’s morgens) zal het Europese Hof van Justitie (EHvJ) een uitspraak publiceren die mogelijk meer duidelijkheid verschaft over de wettelijke status van voedsel- en voedergewassen afgeleid van bepaalde nieuwe technieken voor genetische modificatie. Daarna is het woord weer aan de politiek (Europese Commissie en lidstaten) om precieze beslissingen te nemen over de nieuwe GGO-technieken.
Biotech-ontwikkelaars hebben een nieuwe generatie GM-technieken ontwikkeld om nieuwe voedselgewassen, bomen, dieren en insecten te creëren en hebben overeenkomstige octrooien ter waarde van enorme bedragen ingediend. De Franse Conseil d’État legde een aantal vragen met betrekking tot de juridische status van producten ontwikkeld op basis van deze nieuwe technieken voor aan het Europees Hof van Justitie.
Waarom is de uitspraak belangrijk? De uitspraak moet helpen verduidelijken of, en zo ja, welke van deze nieuwe genetisch gemodificeerde producten moeten worden onderworpen aan test- en etiketteringsvereisten die van toepassing zijn op de producten ontwikkeld op basis van GM-technieken die bekend waren toen de wet werd geschreven.
Uitzonderingen?
Volgens de Advocaat-Generaal van het EHvJ, die in januari al een voorlopige uitspraak deed, zijn de producten van nieuwe ‘gene-editing’ technieken te beschouwen als GGO’s. De vraag is alleen of ze uitgezonderd mogen worden van de toepassing van de regels, net als de oude ‘random mutagenesis’ technieken (waarbij onder hoge doses straling of chemicaliën allerlei mutaties werden geprovoceerd).
Door de manier waarop de vragen aan het Europees Hof zijn geformuleerd wordt echter de suggestie gewekt dat nieuwe gene-editing technieken óók “mutagenese”-technieken zijn. Volgens CEO en andere organisaties en juristen, mogen alleen de oude mutagenese technieken worden uitgezonderd van de wetgeving, niet de nieuwe, want die kon de wetgever niet kennen.
De Advocaat-Generaal concludeerde verder dat ‘gene-editing’ technieken alléén dan uitgezonderd kan worden als er geen “gebruik wordt gemaakt van recombinante nucleïne-zuren of GGOs”.
