We stappen uit het akkoord, dat was hoe nationale veiligheidsadviseur John Bolton de beslissing van president Donald Trump over het nucleaire akkoord met Iran samenvatte. In de komende zes maanden zullen de sancties die door het akkoord werden opgeheven weer van kracht worden. Hoe Iran precies gaat reageren valt te bezien. President Hassan Rouhani stelde dat Teheran gesprekken zal voeren met de resterende partijen in het akkoord, als die partijen rekening houden met de nationale belangen van Iran, wil hij het voortzetten, zo niet dan niet. Met het oog op dat laatste scenario gaf Rouhani de Iraanse Kernenergie Organisatie vast opdracht zich voor te bereiden op het hervatten van de industriële uraniumverrijking zonder restricties. Trump stelde van zijn kant dat hij “bereid en in staat” was om te onderhandelen over een nieuw akkoord.
Zo’n akkoord zit er voorlopig natuurlijk niet in, als het er überhaupt in zit. De sancties zullen pas in het najaar weer volledig in werking treden en het kan nog langer duren voordat ze hun uitwerking hebben. Het heeft jaren gekost om tot het bestaan kernakkoord te komen, zelfs nadat de sterkste sancties waren ingesteld. Die sancties hadden de steun van belangrijke handelspartners van Iran in Europa en de uitwerking ervan werd versterkt door het ongelukkige economische beleid van toenmalig president Mahmoud Ahmedinejad. Het nieuwe akkoord dat Trump zou willen, als we af mogen gaan op wat het Witte Huis erover zegt, zal van Iran zulke steile concessies verlangen als normaliter alleen staten die in een oorlog verslagen zijn afgedwongen worden. Zo’n nieuwe deal is kortom hoogst onwaarschijnlijk.
Door uit het kernakkoord met Iran te stappen hebben de Verenigde Staten een vogel in de hand opgegeven voor tien in de lucht. Het akkoord was tamelijk solide – serieuze restricties ten aanzien van de Iraanse verrijkingscapaciteit, uraniumvoorraden, verrijkingsniveaus, de mogelijkheden om plutonium te verkrijgen en verrijkingsmethodes, gepaard aan implementatie van een protocol over monitoring door het Internationale Kernenergieagentschap IAEA. Geen van de 129 staten met zo’n protocol heeft ooit kernwapens verkregen.
